تحلیل حق اشتغال و مصادیق آن در رویه شورای نگهبان و مطالعه تطبیقی آن با دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق عمومی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه حقوق عمومی و حقوق اقتصادی، دانشکدة حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

یکی از وظایف مهم دولت ایجاد و توسعه بستر بروز استعدادها و توانایی اشخاص در جهت انتخاب شغل و اشتغال به کار است. تاریخ طولانی زندگی بشر گویای این حقیقت است که انسان، علاوه بر نیازهای جمعی و عمومی، به منظور رشد شخصیت خود نیازمند اشتغال و انجام دادن فعالیت‏‌های شغلی است. اشتغال و شقوق آن از موضوعات مهم مطروحه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که مصادیق مختلف آن در اصول متعدد مورد توجه و اهتمام ویژه قانون‏‌گذار اساسی قرار گرفته است. این موضوع صرفاً مخصوص اشتغال به امور خاص و دولتی نیست، بلکه به شکل حداکثری در قاموس قانون اساسی مورد تصریح واقع شده است. حق اشتغال با همه اهمیتی که دارد حق مطلقی نیست و در قوانین اساسی و عادی برای اعمال این حق استثنائاتی در نظر گرفته شده است. صیانت از این حق نیز بر عهده شورای نگهبان قرار گرفته است. از این رو، هم در تصویب طرح‌‏ها و لوایح لزوم توجه به حقوق شغلی افراد از سوی شورای نگهبان مورد صیانت واقع می‏شود هم در استعلامات دیوان عدالت اداری این مهم مورد مداقه شورای نگهبان قرار می‏‌گیرد. ترسیم و تحلیل رویه و نوع مبانی نظری شورای نگهبان در زمینه موضوع اشتغال نوع مواجهه با مواردی که تضییع‌‏کننده این مهم است را به‌خوبی نشان می‏دهد. در پژوهش حاضر برخی از طرح‏ها و مصوباتی که از حیث مغایرت با مبانی حق اشتغال به شورای نگهبان واصل شده است یا شورای نگهبان بر اساس استعلامات واصله مبادرت به ورود و اعمال‌ نظر کرده است مورد تحلیل قرار گرفته است تا از این طریق بتوان نوع نگاه و مبانی نظری شورای نگهبان را نقد و بررسی کرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. جعفری، محمدتقی (1390)، حقوق جهانی بشر، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چ 5.
  2. خسروی، حسن (1397)، حقوق اساسی 3 (حقوق ملت در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران)، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  3. سامانه جامع نظرات شورای نگهبان http://nazarat.shora-rc.ir
  4. سطوتی، جعفر؛ علی‌اکبر گرجی ازندریانی (1397)، «تحلیلی بر جایگاه حق اشتغال جوانان در قانون اساسی و اسناد فرادستی توسعه ملی»، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 17.
  5. طاهری، آزاده‌سادات؛ سید عزت‌الله عراقی (1391)، «بررسی انتخاب آزادانه شغل در پرتو حق اشتغال»، تحقیقات حقوقی، شماره 59، 64.
  6. عباسی، بیژن (1390)، حقوق بشر و آزادی‌‏های بنیادین، تهران: دادگستر.
  7. عمیدزنجانی، عباس‌علی (1388)، مبانی حقوق بشر در اسلام و دنیای معاصر، تهران: مجد.
  8. فهیمی، فاطمه (1390)، حقوق مالی زن، تهران: خرسندی.
  9. قاضی، سید ابوالفضل (1388)، بایسته‌‏های حقوق اساسی، تهران: میزان، چ 35.
  10. قانون اساسی جمهوری اسلامی.
  11. قرائتی، محسن (1380)، تفسیر نور، تهران: مؤسسه فرهنگی درس‌‏هایی از قرآن، ج 2.
  12. محمدی، فاطمه (1392)، «تحلیل و مفهوم اصل برابری در آرا و نظرات شورای نگهبان»، پایان‌نامه مقطع کارشناسی‌ارشد، رشته حقوق عمومی، دانشگاه بهشتی.

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 08 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 23 مرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار