با پذیرش صلاحیت مقرراتگذاری برای رئیس قوه قضائیه، نحوه نظارت بر مقررات مصوب آن مقام یکی از ابهامات نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران است. در این زمینه، یکی از مهمترین اقسام نظارت بر مقررات، نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان میباشد که بررسی امکان اعمال این نوع از نظارت بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه و شیوه و چالشهای اعمال آن، موضوع اصلی این تحقیق بوده است. بر این اساس، این پژوهش در قالبی توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال اصلی بوده که نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه از نظر امکان و شیوه اعمال با چه چالشهایی روبرو است؟ یافتههای این تحقیق مؤید آن است که با استناد به عموم صلاحیت مقرر در اصل 4 و با توجه به مبانی پیشبینی نظارت شرعی و رعایت اقتضای سلسله مراتب هنجاری، بهمنظور صیانت حداکثری از حقوق کارکنان قوه قضائیه و شهروندان، اعمال نظارت شرعی بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه ضروری است. هرچند مستثنی بودن مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه از شمول صلاحیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، نظاممند نبودن اعمال نظارت شرعی مستقیم توسط فقهای شورای نگهبان و عدم تناسب نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر این قبیل مقررات با اقتضائات عملی آن شورا، چالشهای پیشروی اعمال این نظارت هستند.
امامی، محمد و کورش استوارسنگری(1393)، حقوق اداری، چاپ دوم، جلد دوم، تهران: نشر میزان.
اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی(1364)، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، چاپ اول، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
ابریشمی راد، محمدامین(1399)، تحلیل حقوقی و فقهی نظرات شورای نگهبان و رویّه دیوان عدالت اداری در زمینه تسرّی اثر ابطال به زمان تصویب مقرّرات، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 23 ، 9-34.
ابریشمی راد، محمد امین، شعبانی، حسن(1397)، استنادپذیری منشور حقوق شهروندی در دیوان عدالت اداری، فصلنامه علمی حقوق بشر و شهروندی، ش 1،1-22.
ابریشمی راد، محمد امین، نیکونهاد، حامد(1399)، تفسیری قصدگرایانه از صلاحیت مقام رهبری درصدور فرمان همه پرسی؛ موضوع بند 3 اصل 110قانون اساسی، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، ش 66، 382-406.
پروین،خیرالله، ابریشمیراد، محمد امین(1397)، سازوکار مطلوب نظارت فقهای شورای نگهبان برمقررات دولتی از بستر نظارت دیوان عدالت اداری، فصلنامه دانش حقوق عمومی، ش 20، 113-134.
تیلا، پروانه(1387)، اصول تطبیقی قاعده سازی و مرزشناسی قانون وآیین نامه، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
خویی، سید ابوالقاسم(1378)، اجود التقریرات، انتشارات صاحب الامر (عج).
درویشوند، ابوالفضل، راجی، سید محمد هادی(1390)، تحلیلی بر نظارت بر قوانین و مقررات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، نشریه حکومت اسلامی، ش 61، 103-134.
راسخ، محمد، کوششکار، ریحانه، عامری، فائزه(1394)، وضع مقرره در قوه قضائیه، چاپ اول، تهران: انتشارات دراک.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1387)، حقوق اداری، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات سمت.
عباسی، بیژن(1390)، حقوق اداری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دادگستر.
عمیدزنجانی، عباسعلی(1385)، حقوق اساسی ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
غمامی، محمدمهدی(1390)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران.
فقیهی، سیده فاطمه، عساکره، زینب(1400)، تحلیل حقوقی آثار نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر قوانین و مقررات، نشریه حکومت اسلامی، ش 99 ، 5-28.
قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل(1400)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ شانزدهم،تهران: انتشارات میزان.
کعبی، عباس(1393)، گزارش پژوهشی مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران (تحلیل مبانی اصل چهارم قانون اساسی)، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان.
گرجی ازندریانی، علیاکبر(1388)، در تکاپوی حقوق اساسی، چاپ دوم ،تهران: انتشارات جنگل.
محقق داماد، سید مصطفی(1385)، مباحثی از اصول فقه (دفتر اول: مبحث الفاظ)، چاپ پانزدهم، مرکز نشر علوم انسانی.
مدنی، سید جلالالدین(1387)، حقوق اداری، جلد اول،تهران: انتشارات پایدار.
مرادی برلیان، مهدی(1397)، صلاحیت مقرراتگذاری قوه قضائیه و نظارت برآن در نظام حقوقی ایران، مجله تحقیقات قضایی، پژوهشگاه قوه قضائیه، ش 12، 13-59.
موسیزاده، ابراهیم(1391)، حقوق اداری، تهران: انتشارات دادگستر.
موسیزاده، رضا(1389)، حقوق اداری (2-1)، چاپ دوازدهم، تهران: نشر میزان.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى(1389)، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
واعظی، مجتبی(1383)، ارزش حقوقی مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، نشریه حقوق اساسی، ش 3، 179-189.
یزدی، محمد،(1375)، قانون اساسی برای همه، تهران: انتشارات امیرکبیر
خسروی اسفزار, رضا, & ابریشمی راد, محمد امین. (1402). نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 12(42), 193-218. doi: 10.22034/qjplk.2023.1750.1599
MLA
رضا خسروی اسفزار; محمد امین ابریشمی راد. "نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه". فصلنامه دانش حقوق عمومی, 12, 42, 1402, 193-218. doi: 10.22034/qjplk.2023.1750.1599
HARVARD
خسروی اسفزار, رضا, ابریشمی راد, محمد امین. (1402). 'نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه', فصلنامه دانش حقوق عمومی, 12(42), pp. 193-218. doi: 10.22034/qjplk.2023.1750.1599
VANCOUVER
خسروی اسفزار, رضا, ابریشمی راد, محمد امین. نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان بر مقررات مصوب رئیس قوه قضائیه. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 1402; 12(42): 193-218. doi: 10.22034/qjplk.2023.1750.1599