واکاوی شاخصه‏‌های تضمین شفافیت در انتخابات ریاست‌جمهوری (مطالعه ابعاد ناظر به نامزدهای انتخاباتی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

تعمیم شفافیت به عنوان یکی از شاخصه‌های حکمرانی خوب در همه جنبه‌های حکمرانی نیاز ضروری حکومت‌هاست. قطعاً شفافیت در فرایند برگزاری انتخابات یکی از راه‌های پیمایش این مسیر به شمار می‌آید. بر همین اساس سنجه شفافیت در انتخابات می‌تواند از یک سو نامزدهای انتخاباتی و از سوی دیگر ناظران و مجریان انتخابات را در بر گیرد. بررسی اصل شفافیت در ارتباط با نامزدهای انتخابات می‌تواند ناظر به شرایط انتخاب‌شوندگی، سوابق و مواضع، برنامه‌های اجرایی، اموال و دارایی، هزینه‌های تبلیغات، و وعده‌های انتخاباتی باشد. این مقاله با شیوه توصیفی‌ـ تحلیلی اثبات می‌کند که قوانین و مقررات انتخابات ریاست‌جمهوری در ارتباط با شفاف کردن اموال و دارایی، هزینه‌های تبلیغات، و وعده‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری سازوکاری پیش‌بینی نکرده است. ضروری می‌نماید، با توجه به خلأهای قانونی یادشده، مجلس شورای اسلامی مبتنی بر ظرفیت بندهای 4، 5، 8 سیاست‌های کلی انتخابات در حوزه‌های پیش‌گفته قانون‌گذاری کند.

کلیدواژه‌ها


  1. احسانی،‌ رضا (1396)، «بررسی تحلیلی وعده‌‏های انتخاباتی از منظر مبانی فقهی، حقوقی، و اخلاق سیاسی»، گزارش سازمان بسیج حقوقدانان، شماره مسلسل 9605006.
  2. اسماعیلی، محسن؛ سید احمد حبیب‌نژاد ( 1396)، «مبانی فقهی حقوقی لزوم عمل به وعده‌های انتخاباتی و مقابله با وعده‌‌های دروغین»، مطالعات حقوق عمومی، شماره 1.
  3. اسماعیلی، محسن؛ مصطفی منصوریان (1391)، «درآمدی بر نقش مجلس شورای اسلامی در حسن اجرای سیاست‌‌های کلی نظام»، دانش حقوق عمومی، شماره 2.
  4. بارنت، اریک (1386)، مقدمه‌ای بر حقوق اساسی، مترجم: عباس‌علی کدخدایی، تهران: میزان، چ 2.
  5. باقری خوزانی، محمدحسن؛ فرامرز عطریان؛ غلام‌حسین مسعود (1400)، «حدود صلاحیت مجلس شورای اسلامی در تفصیل و تبیین شرایط رئیس‌جمهور با تأکید بر سیاست‌های کلی انتخابات»، دانش حقوق عمومی، شماره 33.
  6. بانکی، محمدتقی (1365)، «بازنگری و بیان یک تجربه»، برنامه و توسعه، شماره 4 و 5.
  7. بهادری، علی؛ محمدحسن باقری خوزانی (1397)، «نگاهی به عملکرد شورای نگهبان در نظارت بر انتخابات و صیانت از آرای مردم در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری»، پژوهشکده شورای نگهبان.
  8. تقی‌زاده، جواد (1385)، «شرایط خاص انتخاب‌پذیری در انتخابات سیاسی»، حقوق اساسی، شماره 6 و 7.
  9. حبیب‌نژاد، سید احمد؛ حدیثه داودی (1397)، «الگوی تبلیغات انتخاباتی ایران در پرتو مؤلفه‌های تبلیغات انتخاباتی شایسته»، دانش حقوق عمومی، شماره 20.
  10. حبیب‌نژاد، احمد (1390)، «شرایط انتخاب‌شوندگی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در نظام حقوق اساسی ایران با نگاهی تطبیقی»، علوم سیاسی، شماره 55.
  11. دایره‌المعارف بین‌المللی انتخابات، ویراستار: ریچارد رُز (1390)، مترجم: محمدتقی دلفروز، تهران: مرکز مطالعات، تحقیقات، و آموزش وزارت کشور با همکاری نشر میزان.
  12. شمس ناتری، محمدابراهیم (1382)، «پول‌شویی، آثار و عکس‌العمل‌ها»، اندیشه‌های حقوقی، سال اول، شماره 5.
  13. صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364)، جلسه اول تا سی‌ویکم، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
  14. طحان‌نظیف، هادی؛ علی هادی‌زاده (1397)، «ماهیت قوانین برنامه توسعه در نظام حقوقی ایران»، دانش حقوق عمومی، شماره 21.
  15. طحان‌نظیف، هادی؛ ابوالفضل درویشوند؛ علی فتاحی زفرقندی (زیر نظر عباس‌علی کدخدایی) (1396)، شرح قانون اساسی، تهران: انتشارات پژوهشکدة شورای نگهبان، ج 1، فصل هشتم: رهبر.
  16. طحان‌نظیف، هادی؛ محمدجواد مطیعی (1399)، «واکاوی تعاریف مصوبه شورای نگهبان از رجل مذهبی‌ـسیاسی، مدیر و مدبر»، دانش حقوق عمومی، سال نهم، شماره 27.
  17. عالی‌پور، حسن (1394)، «نظام حقوقی انتخابات و حق انتخاب در جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی، شماره 3.
  18. فتاحی زفرقندی، علی (1397)، شورای نگهبان؛ نظارت بر انتخابات، تهران: انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان.
  19. قلی‌پور، رحمت‌الله (1384)، «تحلیل رابطة الگوی حکمرانی خوب و فساد اداری»، مدیریت فرهنگ سازمانی، شماره 10.
  20. کدخدایی، عباس‌علی (اسفند 1381)، «نگاهی کوتاه به قانون جدید حقوق انتخابات روسیه»، ناظر امین، شماره 3.
  21. گودوین گیل، گای اس. (1379)، انتخابات آزاد و منصفانه در حقوق و رویه بین‌المللی، مترجم: سید جمال سیفی و سید قاسم زمانی، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  22. ماسکیو، لوئیس؛ آندره بلز (1390)، دایره‌المعارف بین‌المللی انتخابات، ویراستار: ریچارد رُز، مترجم: محمدتقی دلفروز، تهران: مرکز مطالعات، تحقیقات، و آموزش وزارت کشور با همکاری نشر میزان.
  23. محمدیان، محمود (1385)، مدیریت تبلیغات از دید بازاریابی، تهران: حروفیه.
  24. مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری (1398)، شفافیت انتخابات (تأمین حق مسلّم شهروندان در انتخابات از رهگذر شفافیت)، شماره مسلسل 360.
  25. مصطفی‌زاده، فهیم (1397)، «رویکرد نظام‌های انتخاباتی به تعیین حدود، نوع، و منابع هزینه‌های انتخاباتی با تأکید بر سیاست‌های کلی انتخابات»، اندیشه‌های حقوق عمومی، سال هفتم، شماره 2.
  26. هاشمی، سید محمد (1386)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران: حاکمیت و نهادهای سیاسی، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چ 14، ج 2.

 

  1. Hall, p. (2002), Urban and Regional Planning, 4th ed, London, Routledge.
  2. Ackoff, R. L. (1970), A Concept of Corporate Planning, New York ,wiley Interscience

 

اسناد، قوانین و مقررات

  1. آئین‌‏نامه اجرایی انتخابات ریاست‌ جمهوری، مصوب 1364/04/16 هیئت ‏وزیران با اصلاحات بعدی.
  2. سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی 1395/07/24 مقام معظم رهبری.
  3. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1358.

 

پایگاه‌های اینترنتی

  1. https://www.ontheissues.org/default.htm
  2. http://www.nytimes.com/interactive/2016/us/elections/candidates-on-the-issues.html
  3. https://farsi.khamenei.ir
  4. http://www.abc.net.au/news/factcheck/promisetracker
  5. www.politifact.com
  6. http://www.electionpromisestracker.in
  7. http://nazarat.shora-rc.ir