نظام حقوقی حاکم بر شوراهای اداری درون قوه مجریه، آسیب‌شناسی و ارائه الگوی مطلوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

یکی از ارکان نظام حکمرانی در قوة مجریه شوراهای اداری هستند. ایجاد و توسعة روزافزون و بدون قاعدة این شورا‌ها‌‌ چالش‌ها و آسیب‌‌هایی را در منظومة حقوق عمومی ایجاد کرده است. با توجه به آنکه مقنن از سال ۱۳۰۰ تاکنون اقدام به ‌تأسیس این شوراها در نظام حقوقی ایران کرده است، این پرسش مطرح می‌شود که آیا این اقدام منطبق با موازین حقوق عمومی و اصول قانون اساسی است. نتایج این پژوهش با بهره‌گیری از اسناد قانونی و اتخاذ رویکردی تحلیلی‌ـ توصیفی نشان داد تجویز ‌تأسیس شورا درون قوة مجریه خلاف موازین یادشده و اصول 60 و 138 و 57 قانون اساسی است؛ یعنی تنها نهاد شورایی درون قوة مجریه که مقنن اساسی آن را به رسمیت شناخته هیئت وزیران است و هرچند در اصل ۱۳۸ تشکیل کمیسیونی متشکل از چند وزیر پیش‌بینی شده است، این امر منوط به ارادة هیئت وزیران است نه مجلس‌. بنابراین، در این نوشتار به بررسی این موضوع و ارائة سازوکاری جهت رفع اشکالات و ایرادات موضوع یادشده پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


ابوالحسنی، م و گرجی ازندریانی، ع. (1395). «نقش شورا در مدیریت امور عمومی تصمیم‌گیر یا تصمیم‌ساز». دانش حقوق عمومی، 5 (13)، 109-133.
آقایی‌طوق، م؛ شمس، ع؛ فریادی، م و مشهدی، ع. (1389). مرزهای تقنین و اجرا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. ایران:معاونت حقوقی رئیس‌جمهور.
آیینه‌‌نگینی، ح. (1393). تحلیل وقایع روز از دیدگاه حقوق عمومی. ایران:پژوهشکدة شورای نگهبان.
دبیرنیا، ع. (1393). «صلاحیت مجلس شورای اسلامی در ‌تأسیس شوراهای عالی اجرایی استقلال قوا یا تحدید صلاحیت‌‌های قوة مجریه». حقوقی دادگستری، 78 (88 ) ، 122 – 150.
راسخ، م. (1388). نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی. ایران:دراک.
سهراب‌لو، ع؛ اصلانی، ف. (1396). «کارکرد اجرایی نهاد شورا در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». فقه و مبانی حقوق اسلامی، 50(2)، 241 - 260.
عبدالحسین‌زاده، م. (1399). «نظام شورایی و شوراهای عالی در نظام حکمرانی». تحول اداری، 18(61)، 8 - 17.
فریادی، م. (1387). «بررسی روند تعیین وضعیت حقوقی شوراهای اداری». اطلاع‌رسانی حقوقی، 6 (13)،37 - 48 .
فلاح‌زاده، ع. (1391). تفکیک تقنین و اجرا تحلیل مرزهای صلاحیت تقنینی در روابط قوای مقننه و مجریه.ایران: پژوهشکدة شورای نگهبان.
محبی انجدانی، د. (1389). «ماهیت حقوقی و صلاحیت شوراهای عالی اداری در حقوق ایران». ماهنامة کانون سردفتران، 52(109)،67 - 92.
مشهدی، ع. (1392). بازمهندسی نهادهای تصمیم‌گیر جمعی در قوة مجریة ایران و فرانسه مجموعه مقالات اولین همایش ملی قوة مجریه در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران.ایران: معاونت حقوقی رئیس‌جمهور.
مشهدی، ع. (1388). «بررسی نظام حقوقی نهادهای تصمیم‌گیر جمعی در ساختار قوة مجریة ایران». اطلاع ‌رسانی حقوقی، 6(19 و 20)،7 - 40.
مشهدی، ع و فریادی، م. (1400). حقوق شوراهای اداری، بررسی حقوقی جایگاه و وضعیت شوراهای اداری در قوة مجریه. ایران:معاونت حقوقی رئیس‌جمهور.