بررسی صلاحیت مجلس شورای اسلامی در تقنین احکام شرع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران.

2 استادیار گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران

چکیده

تنظیم رابطه فقه و قانون، تبیین ماهیت و قلمرو و شرایط و حدود قانون‌گذاری در حکومت اسلامی و استفاده از ظرفیت‌های مختلف قانون اساسی ایران در حوزه حقوق عمومی از اهمیت خاصی برخوردار است.
این نوشتار فارغ از چیستی ماهیت کار مجلس در مورد شریعت و اینکه تقنین است یا تدوین، به بررسی صلاحیت مجلس در ورود به احکام شریعت از دیدگاه فقهی و حقوقی می‌پردازد؛ آن‌هم نه تمام احکام بلکه صرفاً احکام مصرح و مسلم شریعت. این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤال است که صلاحیت اختیاری و اجباری قانون‌گذار و مجلس نسبت به قانون‌گذاری این احکام ازلحاظ منطقی و طبق نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چگونه ارزیابی می‌شود؟ این نوشتار با بررسی حقوقی و فقهی به روشی تحلیلی توصیفی اثبات می‌کند که وضع احکام ثابت و مصرح و مسلم شریعت در صلاحیت اختیاری مجلس نیست

کلیدواژه‌ها


‏‫‏‫اردبیلی، م. ع. (1395). حقوق جزای عمومی. تهران: نشر میزان.
ارسطا، م. ج. (1393). حکم حکومتی و قانون. در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی. تاملات فقهی در حوزه قانونگذاری. تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
الهام، غ. ح و برهانی، م. (۱۳۹۵). در آمدی بر حقوق جزای عمومی جلد اول جرم و مجرم. تهران: نشر میزان.
‫امامی، م. و استوارسنگری، ک (۱۳۸۹). حقوق اداری. تهران: نشر میزان.
‏‫اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (۱۳۶۴). صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
جواهری طهرانی، م. (۱۳۹۳). گزارش شرح مبسوط قانون اساسی اصل 71. زیر نظر دکتر کدخدایی. سایت پژوهشکده شورای نگهبان: پژوهشکده شورای نگهبان.
‏‫حسینی، س. ا. (۱۳۹۱). «محدودیت‌های مجلس شورای اسلامی در قانونگذاری (موضوع اصل 71 قانون اساسی)». فصلنامه حکومت اسلامی. 66، 171-186.
سبحانی، ج. (۱۴۱۷). التقنین فی الحکومة الاسلامیة، حوار علی الورق، الاجتهاد و الحیاة. مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة.
‏‫طباطبایی، س. م. ح. (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
عمید زنجانی، ع. ع. (1387). کلیات حقوق اساسی ایران. تهران: مجد.
قرآن کریم.
‏‫موسوی خمینی، ر. صحیفه امام.
‏‫نائینی، م. م. ح. (۱۴۲۴). تنبیه الأمة و تنزیه الملة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم‌.
‏‫هاشمی، س. م. (1393). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر میزان.
هداوند، م. و مشهدی، ع. (۱۳۸۹). اصول حقوق اداری. تهران: خرسندی.
‏‫وحدتی شبیری، س. ح. (۱۳۹۲). تعامل قانون و فقه در جمهوری اسلامی ایران.» در فقه و قانون ایده ها، پیشنهادها و راه حلهای روشی، قم: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی.