حدود صلاحیت قوای مقننه و مجریه در تصویب قراردادهای بین‌المللی

نویسندگان

استادیار دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران

چکیده

انعقاد موافقت‌نامه‌های بین‌المللی از بارزترین جلوه‌های سیاست خارجی و حضور فعالانة دولت در مناسبات بین‌المللی محسوب می‌شود که به دلیل قابلیت اثرگذاری قابل توجه بر منافع کشور، مشمول ملاحظات و تضمینات حقوقی ویژه‌ای قرار گرفته است. به موجب اصول 77 و 125 قانون اساسی، امضای قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی با رئیس‌جمهور است. در این میان، با توجه به سیستم استقلال قوا (اصل57) که مستلزم عدم مداخلة یک قوه در صلاحیت‌های اختصاصی قوای دیگر است، بحث‌ها و مناقشات فراوانی در مورد جایگاه عهود بین‌المللی از منظر جنبه‌های اجرایی یا تقنینی آن در گرفته است که تعریف و تبیین مفهومی چنین موافقت‌نامه‌هایی می‌تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات موجود باشد.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
ادارة امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی(1364)، صورت مشروح مذاکرات قانون اساسی، چاپ اول، ج2.
بلدسو، رابرت (1375)، فرهنگ حقوق بین­الملل، ترجمه بهمن آقایی، تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ اول.
حکمت، محمد­علی، «تأثیر تغییر اوضاع واحوال در اعتبار معاهدات و قراردادهای بین‌المللی»، قابل­دسترسی در: http://ghavanin.ir
شریعت باقری، محمدجواد (1390)، «برتری معاهدات بین‌المللی نسبت به قوانین عادی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 56.
عنایت، سید­حسین (1370)، تنظیم معاهدات بین­المللی در حقوق کنونی ایران و مطالعه تطبیقی آن با فقه اسلامی و حقوق بین­الملل معاصر، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
فلسفی، هدایت‌الله (1383)، حقوق بین‌الملل معاهدات، تهران: فرهنگ نشر نو، چاپ دوم.
گزارش دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (23/7/1387)، «تقویت اثربخشی و نقش‌آفرینی مجلس شورای اسلامی در اجرای اصل هفتادوهفتم قانون اساسی». 
مجتهدی، محمد­رضا، «لزوم تفکیک قراردادهای بین­المللی از معاهدات بین­المللی»، قابل دسترسی در: http://www.ghavanin.ir
مصطفی­زاده، فهیم (1390)، مشروح مذاکرات شورای نگهبان (دوره اول، سال1360)،   تهران: مرکز تحقیقات شورای نگهبان.
میرعباسی، سید باقر (1377)، «مسئله قراردادهای بین­المللی موضوع اصل 77 و 139 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۴۲.
ب) لاتین
Anglo - Iranian Oil Co. Case, (1952), United Kingdom v. Iran, ICJ Reports.
Certain Expenses of the United Nations (1962), (Article 17, paragraph 2, of the Charter), Advisory Opinion, I.C.J.
Vienna Convention on the Law of Treaties,(1969). Available at: http://www.unhcr.org/refworld/docid/3ae6b3a10.html 
Vienna Convention on the Law of Treaties between States and International Organizations or between International Organizations, 21 March 1986. Available at:
http://untreaty.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_2_1986.pdf