1
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
2
حقوق و معارف اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، تهران، ایران
3
عضو هیئت علمی پژوهشکده شورای نگهبان
10.22034/qjplk.2025.2029.1822
چکیده
چکیده هرچند طبق اصل 138 قانون اساسی، تنظیم آیین‌نامه توسط هیئت‌وزیران یا هر یک از وزراء و یا کمیسیون‌های متشکل از چند وزیر به رسمیت شناخته شده است اما شورای نگهبان در نظر تفسیری شماره 109029 مورخ 25/9/1390 در پاسخ به استفسار رئیس‌جمهور وقت و در مقام تفسیر اصل 138 قانون اساسی بر جواز صدور آیین‌نامه توسط رئیس قوه قضائیه نظر داده است. رسالت اصلی این پژوهش بررسی امکان صدور آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه و الزام‌آور بودن یا نبودن آن برای دستگاه‌های قوه مجریه و سایر نهادها و چالش‌های اجرای آن می‌باشد. بررسی این موضوع با روش توصیفی_تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، نمایانگر وجود دو دیدگاه عمده مبنی بر «ممنوعیت مطلق وضع آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه» و «امکان وضع آیین‌نامه مشروط به عدم دخالت در امور سایر قوا» است که نظر اخیر خود دارای دو رویکرد «الزام‌آوربودن» و «غیر الزام‌آور بودن» این آیین‌نامه‌ها برای سایر قوا می‌باشد. پذیرش دیدگاه اخیر دارای چالش‌هایی ازجمله مقام صالح در اصلاح یا نسخ این آیین‌نامه‌ها، تعارض احتمالی با آیین‌نامه‌های مصوب سایر قوا (ازجمله هیئت‌وزیران) و پاسخ‌گویی کارمندان مخاطب این آیین‌نامه‌ها به رئیس قوه قضائیه است. واژگان کلیدی: آیین‌نامه، اصل 138، رئیس قوه قضائیه، صلاحیت آیین‌نامه‌گذاری، شورای نگهبان. .
رحیمی, احمد, کدخدامرادی, کمال, & فتاحی زفزقندی, علی. (1404). امکان‌سنجی وضع آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه و چالش‌های اجرای آن. فصلنامه دانش حقوق عمومی, (), -. doi: 10.22034/qjplk.2025.2029.1822
MLA
احمد رحیمی; کمال کدخدامرادی; علی فتاحی زفزقندی. "امکان‌سنجی وضع آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه و چالش‌های اجرای آن", فصلنامه دانش حقوق عمومی, , , 1404, -. doi: 10.22034/qjplk.2025.2029.1822
HARVARD
رحیمی, احمد, کدخدامرادی, کمال, فتاحی زفزقندی, علی. (1404). 'امکان‌سنجی وضع آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه و چالش‌های اجرای آن', فصلنامه دانش حقوق عمومی, (), pp. -. doi: 10.22034/qjplk.2025.2029.1822
VANCOUVER
رحیمی, احمد, کدخدامرادی, کمال, فتاحی زفزقندی, علی. امکان‌سنجی وضع آیین‌نامه اجرایی توسط رئیس قوه قضائیه و چالش‌های اجرای آن. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 1404; (): -. doi: 10.22034/qjplk.2025.2029.1822
)