بررسی تطبیقی نظارت بر رفتار مالی نمایندگان مجلس در ایران، ایالات متحده امریکا، انگلستان، و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

2 استادیار مدعو حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 استادیار حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

4 استادیار حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، دماوند، ایران

چکیده

به واسطه اهمیت اصل نظارت در بستر حقوق عمومی، حفاظت از اعتماد جمعی به نمایندگان، و اصل برابری همه شهروندان در قبال قانون می‌توان گفت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس امری بدیهی به شمار می‌رود. همان‌گونه که نظارت بر رفتار بقیه کارگزاران نظام اهمیت دارد، با توجه به اینکه روش‌های نظارت بر رفتار نمایندگان بسیار مهم هستند و در کارآمدی نهاد نظارت حرفه‌ای نقش کلیدی ایفا می‌کنند، پس قانون‌گذار نیز باید توجه خاصی به آن داشته باشد و این مسئولیت مهم را به واسطه تحلیل و معرفی این روش‌ها عملی سازد. پژوهشگران در نوشتار پیش رو قصد دارند به این پرسش جواب دهند که روش‌های نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس در امریکا، انگلستان، فرانسه، و ایران کدام‌اند‌؟ در این بستر، این کشورها از شیوه‌های اعلام منظم و اتفاقی منفعت، محدود بودن نمایندگان در جهت دریافت عایدی‌های خارج از مجلس، و در همین حین شیوه‌های نظارت غیر مالی مانند شکایت مردم از نقض قواعد مرتبط با رفتار نمایندگان و مدیریت شیوه تعامل نمایندگان با لابی‌ها به همراه توجه به منزلت و شأن نمایندگان بهره می‌گیرند. در کشور ایران نیز نهادهای قانون‌گذار باید با در نظر گرفتن فرهنگ حقوقی دردسترس از این روش‌ها بهره‌مند شوند و در نهایت بتوانند الگوی مناسبی از نظارت را ارائه دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


الف) کتاب
امامی، م. و استوار سنگری. ک. (1389). حقوق اداری. تهران: میزان.
جعفری لنگرودی. م. ج. (1385). ترمینولوژی حقوق؛ (حاوی اصطلاحات: رشته‌های حقوق، علوم سیاسی و اقتصادی و تاریخ حقوق و رشته‌های مختلف فقه اسلامی).  چ 16. تهران: گنج دانش.
زارعی. م. ح. (1384). مطالعة تطبیقی مجالس قانون‌گذاری ایران و برخی کشورهای جهان. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات حقوقی.
طباطبایی مؤتمنی. م. (1385). حقوق اداری تطبیقی. چ 2. تهران: سمت.
لانگست. پ. و همکاران. (1387). برنامة جهانی مبارزه با فساد. مترجم: امیرحسین جلالی‌فراهانی. حمید. و بهره‌مند.  تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
 
ب) مقاله‌ها
آلد، و. (1386). گزارش دارایی‌های مقامات عمومی (2). مترجم: مهسا شعبانی. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات حقوقی. شمارة مسلسل 8553.
باقری. ف، (1391). نظارت بر اموال و دارایی مقامات و مسئولان دولتی. کارآگاه. (20).
بانک توسعةآسیا. (1389). سیاست‌های ضدفساد در آسیا و اقیانوسیه: چارچوب قانونی و سازمان مبارزه با فساد در بیست و یک کشور آسیا و اقیانوسیه. مترجم: مؤسسه موج. (پرویز قاسمی و آزیتا گل‌زاده). مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اقتصادی.
عامری. ف. و مرکز مالمیری. ا. (1387). مطالعة تطبیقی راجع به تدوین مجموعه قواعد پارلمانی در برخی از کشورها. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات حقوقی. شمارة مسلسل 9582.
قلی‌پور. ر. (1384). تحلیل رابطة الگوی حکمرانی خوب و فساد اداری. مدیریت فرهنگ سازمانی، (10).
کوهکن، ع. ر. و موحدی. س. (1390). نحوة نظارت بر درآمدهای مالی نمایندگان و مقامات دولتی فرانسه. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات سیاسی، شمارة مسلسل، 11939.
داوودآبادی. ن. (1393). رساله با موضوع تحلیل نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس، پایان‌نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، استاد راهنما: دکتر کدخدائی.
مصباح‌نسب. ر. و موسی‌زاده. ا. (1396). چرایی نظارت مستمر بر نمایندگان مجلس شورای اسلامی.قانون یار.
وکیلیان، ح. (1390). نظارت بر رفتار نمایندگان. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات حقوقی. شمارة مسلسل 12221.
 
ج) اسناد
پرهیزکاری. س.ع. و رزقی، ا. (1396). تعارض منافع؛ دسته‌بندی و مفهوم‌شناسی. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
پرهیزکاری. س.ع. و رزقی، ا. (1396). تعارض منافع(2): راهکارهای پیشگیری و مدیریت. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.