نقش رویکردهای نسلی در اعتبار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین. ایران

چکیده

«رویکردهای متفاوت نسلی» (از توافق میان نسل‌ها تا گسست و فروپاشی بین‌نسلی) در شاخه «جامعه‌شناسی نسلی» مطالعه و بررسی می‌شود. در حقوق و علوم سیاسی نیز «اعتباربخشی یا اعتبارزدایی از قانون و نظام سیاسی حقوقی» در قالب دامنه‌ای از نظرها و اندیشه‌ها مطرح شده است. در تبیین رابطه و پیوند میان این دو حوزه، این سؤال قابل طرح خواهد بود که رویکردهای متفاوت نسلی در نظام جمهوری اسلامی ایران، چه نوع رابطه‌ای با فرایند اعتبار بخشی یا اعتبارزدایی از قانون اساسی موجود دارند؟ در حقیقت چنانچه داده‌های جامعه‌شناسی نسلی بر وقوع گسست نسلی در ایران صحه گذارد، آیا می‌توان با استناد به حق تعیین سرنوشت در حقوق، به اعتبارسنجی مجدد قانون اساسی موجود اقدام کرد؟ مقاله پیش‌رو با مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این ارتباط پرداخته است. استفاده و استناد کردن به ابژه‌های فرانسلی در جامعه‌شناسی در کنار ادله‌ پیشا قانون اساسی از سویی و فرا قانون اساسی از سوی دیگر، تبیین‌کننده وجود رابطه‌ تباین میان این دو مقوله شده است.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی و عربی
ابوالحسنی، م. (1394). آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی بررسی مفهوم مشروعیت. تهران: دفتر مطالعات نظام‌سازی اسلامی پژوهشکده شورای نگهبان.
احمدی، ح. (1388). «هویت ملی ایرانی در گستره‌ تاریخ». فصلنامه مطالعات ملی، (15).
ارشدی، ع. (1382). حقوق اساسی و شرح و نقد قانون اساسی ایران. تهران: سرمدی.
اسماعیلی، م. و طحان نظیف، ه. (1392)، «نسبت سیاست‌های کلی نظام با احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران». پژوهشنامه حقوق اسلامی، 1 (35).
اصغری، م. (1392). گزارش پژوهشی بررسی مفهوم قانون اساسی. تهران: دفتر مطالعات نظام سازی اسلامی. مرکز تحقیقات شورای نگهبان.
امامی، ح (1334). حقوق مدنی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
امینیان، ب. (1386). «تأثیر هویت ملی در پیوند نسلی». جوانان و مناسبات نسلی، (1).
آزاد ارمکی، ت. (1386). «فرایند تغییر نسلی، بررسی فرا تحلیلی در ایران». جوانان و مناسبات نسلی، (1).
آزاد ارمکی، ت. و غفاری، غ. (1383). جامعه‌شناسی نسلی در ایران. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.
آمدی، س. (1980). الاحکام فی الاصول الاحکام.  لبنان: دارالکتب العلمیه.
باقرزاده، م. (1395). «امکان‌سنجی دوره‌ای شدن حاکمیت سیاسی در قانون اساسی». مجله سیاست متعالیه. (12).
بالس، ک. (1389). «ذهنیتی بین نسلی دیدگاهی روانکاوانه درباره اختلاف نسل‌ها». ارغنون، (138).
برزگر، ص. (1344). «نسل جوان و نسل پیر، یک اقتراح اجتماع». مسائل ایران، (28 و 29).
تاجیک، م. (1386). «انسان مدرن و معمای هویت»، فصلنامه مطالعات ملی، (21).
جمعی از نویسندگان. (1364). صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
جمعی از نویسندگان. (1373). اصل برتری قانون اساسی. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
جمعی از نویسندگان. بحثی درباره مرجعیت و روحانیت. تهران: شرکت سهامی خاص.
جمعی از نویسندگان. (1382). مفهوم حاکمیت قانون. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
حسینی قائم‌مقامی، ع. (1378). کاوش‌های فقهی. تهران: مؤسسه انتشارات فقهی امیرکبیر.
دوران، ب. و محسنی، م. (1382). «هویت؛ رویکردها و نظریه‌ها». علوم تربیتی و روانشناسی. ویژه‌نامه هویت، (1).
رحمانیان، ع. (1396). بررسی تطبیقی مبانی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی. رساله دکتری. تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دانشگاه تهران.
روشه، گ. (1382). تغییرات اجتماعی. تهران: نی.
ساروخانی، ب. (1375). دایره‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
شفیق فرد، ح. (1396). مفهوم و جایگاه حق نسل‌های آینده در حقوق بین‌الملل محیط زیست و ایران. تهران: دانشکده حقوق. دانشگاه شهید بهشتی.
صدر، م.(1375). اقتصادنا. قم: مرکز انتشارات قم.
الطایی، ع.(1378). بحران هویت قومی در ایران. تهران: شادگان.
طباطبایی، م.(1371). مجموعه مقالات. تهران: دفتر نشر فرهنگ  اسلامی.
العراقی، م. (1362). مقدمه کتاب مجمع الفائده و البرهان. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
علویان، م. (1388). «مروری بر فاصله‌ میان نسل‌ها؛ علل و راهکارهای مقابله با آن». فرهنگ و پژوهش، (4).
علیخانی، ع.(1382). نگاهی به پدیده گسست نسل‌ها. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
عمید زنجانی، ع. (1381). «بایدها و نبایدها در قانون اساسی». الهیات و حقوق، (6).
فیرحی، د. (1382). ملاک‌های سیلان یا انقطاع نسل‌ها. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
قاسمی، م. (1383). «علم قانون‌گذاری در سایه حقوق اساسی». حقوق اساسی، (3).
کلانتری، ع. (1376). حکم ثانوی در تشریع اسلامی. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. حوزه علمیه قم.
گرجی، ع. (1387). «حاکمیت قانون در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». تحقیقات حقوقی، (48)
گرجی، ع. (1388). در تکاپوی حقوق اساسی. تهران: جنگل.
گرجی، ع. (1391). «نسل سوم و قانون اساسی». مجله الکترونیکی تجارت فردا.
مصباح یزدی، م. (1377). «حکومت و مشروعیت». کتاب نقد، (7).
مطلبی، م. (1385). پاسداری از قوانین اساسی در نظام‌های سیاسی غرب و جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
معیدفر، س.(1383). «شکاف نسلی یا گسست فرهنگی». علوم اجتماعی، (24).
موسی‌زاده، ا. و مهدوی‌راد، ن. (1392)، ماهیت و مبانی سیاست‌های کلی نظام اداری. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی ریاست جمهوری.
هاشمی، م. (1392). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصول و مبانی کلی نظام. تهران: میزان.