موضوع «حق» به‌ویژه حقوق بشر در نظام حقوقی کشورهای مختلف جایگاه ویژه‌ای یافته است و هر روز نیز به‌سبب گسترش و توسعه فناوری‌ها، بر تعداد این حق‌ها در حقوق کشورهای مختلف افزوده می‌شود که مفهوم و مصادیق آن‌ها نیز اغلب در هاله‌ای از ابهام است. یکی از این حق‌ها، «حق‌ها در فضای دیجیتال» هستند که مفهوم، ماهیت و مصادیق آن در نظام‌های حقوقی مذکور چندان روشن نیست. بر همین اساس، پژوهش پیش‌رو می‌کوشد تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد که مفهوم و ماهیت «حق‌ها در فضای دیجیتال» چیست و مصادیق آن شامل چه مواردی است؟ «حق‌ها در فضای دیجیتال»، حق‌هایی هستند که در اینترنت و سکوهای نرم‌افزاری مختلف بستر تحقق و استیفا می‌یابند و با توجه به ابعاد مختلف این فناوری‌ها مصادیق متعددی دارند. البته در متون حقوقی، به مصادیق خاصی اشاره شده است که به‌شدت تحت تأثیر ادبیات حقوق بشری است. با نگاهی دقیق درمی‌یابیم برخی از این مصادیق وجهه شرعی ندارند، مانند حق ابراز تمایلات جنسی در اینترنت؛ همچنین در این فهرست، جای بسیاری از حق‌ها خالی است. تبیین درست مفهوم و مصادیق آن، بستر تحقق شهروندی دیجیتال و دولت الکترونیک را فراهم خواهد آورد.
Albury, Kath(2017). “Just because it’s public doesn’t mean it’s any of your business: Adults’ and children’s sexual rights in digitally mediated spaces”, New media & society,19(5),713–725.
Alper, Meryl and Goggin, Gerard(2017), “Digital technology and rights in the lives of children with disabilities”. New media & society,19(5),726–740.
Anonymous(2014). Internet Rights and Principles Dynamic Coalition UN Internet Governance Forum. The charter of human rights and principles for the internet.
Barassi, Veronica(2018), “The Child as Datafied Citizen. Critical Questions on Data Justice in Family Life” p. 169-177 in Giovanna Mascheroni, Cristina Ponte & Ana Jorge(eds.)Digital Parenting. The Challenges for Families in the Digital Age. Göteborg: Nordicom.
Bulger, Monica &others(2017), “Where policy and practice collide: Comparing United States, South African and European Union approaches to protecting children online”, New media & society,19(5),750–764.
Gil-Garcia, J. Ramon &others(2018), “Digital government and public management research: finding the crossroads”, Public Management Review,20(5),633–646.
Guven, Gabriel Conrad(2018), “The lived experiences of secondary school parents in raising responsible digital citizens in a one-to-one learning environment”. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Education, Liberty University.
Katozian, Nasser (2003), Introduction to Law and Study the Iranian Legal System, 37th edition, Tehran: Sahami Entrshar.
Kim, John Y.(2008), “The great kaleidescape: New hope in the digital rights debate”, Temple Journal of Science, Technology & Environmental Law,27(2),339-358.
Kumik, Peter(2001), “Digital rights management”, Legal Information Management,1(2),21-23.
Livingstone, Sonia and Third, Amanda(2017), “Children and young people’s rights in the digital age: An emerging agenda”, New media & society,19(5),657–670.
Ludlow Barbara L. & Duff Michael C.(2007), “Copyright Law and Content Protection Mechanisms: Digital Rights Management for Teacher Educators”, Teacher Education and Special Education,30( 2),93–102.
Lupton, Deborah and Williamson, Ben(2017), “The datafied child: The dataveillance of children and implications for their rights”, New media & society,19(5),780-794.
Macenaite, Milda(2017), “From universal towards child-specific protection of the right to privacy online: Dilemmas in the EU General Data Protection Regulation”, New media & society,19(5),765–779.
Redeker, Dennis and others(2018), “Towards digital constitutionalism? Mapping attempts to craft an Internet Bill of Rights”, the International Communication Gazette, 80(4), 302–319.
Resnick Marc L.(2005), “Human Factors in Digital Rights Management for Consumer Products”, Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting,49(18),1734-1738.
Roberts, Andrew(2015), “Privacy, data retention and domination: Digital rights Ireland ltd v. minister for communications”, Modern Law review,78(3),535-548.
Robertson, Scott P. and Vatrapu, Ravi K.(2010), “Digital government”, Annu. Rev. Inf. Sci. Technol,44(1),317-364.
Schofield Clark, Lynn & Brites, Maria José(2018), “Differing Parental Approaches to Cultivating Youth Citizenship” p. 81-89 in Giovanna Mascheroni, Cristina Ponte & Ana Jorge (eds.) Digital Parenting. The Challenges for Families in the Digital Age. Göteborg: Nordicom.
Siamak, Marzieh (2009), Digital rights Management: Opportunities and Challenges, Book of the Year Quarterly, 20(77), 253-272.
Taylor, Linnet(2017), “What is data justice? The case for connecting digital rights and freedoms globally”, Big Data & Society,1-14.
Verlos, Natalia(2020), “Constitutionalization of digital rights: Domestic practice and foreign experience”, Law Review of Kyiv University of Law,(2),129-133
)