مطالعه. تطبیقی نظام حقوقی حاکم بر ممنوعیت مداخله بیگانگان در انتخابات (با نگاهی به ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

2 دانشیار گروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در ایران ممنوع بودن مداخله خارجی‌ها در انتخابات اگرچه از منظر اصل عدم‌ مداخله در امور داخلی کشورها همواره مورد تأکید بوده است، نبود مقرراتی جامع در این خصوص که تمامی ابعاد مداخله انتخاباتی را در برگیرد، واقعیتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر کوشیده است تا با روشی توصیفی-تحلیلی، ضمن بررسی چارچوب‌های قانونی ناظر بر ممنوعیت مداخله در انتخابات در سایر کشورها، نظام حقوقی ایران را در این عرصه بررسی کند، سپس با مقایسه نظام حقوقی ایران با این کشورها و با توجه به نقاط ضعف و قوت ایشان، به ارائه الگویی جامع در ممنوعیت مداخله بیگانگان در انتخابات ایران دست یابد. نتایج این بررسی نشان داد در قوانین عادی ایران در مقایسه با دیگر کشورها آنچه بیش از همه مورد تأکید است، ممنوعیت مداخلات و حمایت‌های مالی است و به مداخلات غیرمالی چندان توجهی نشده است. سیاست‌های کلی نظام در انتخابات هم به ممنوعیت استفاده از حمایت و امکانات بیگانگان اعم از مالی و تبلیغاتی اشاره‌ کرده است، لیکن نبود سازوکار منطقی و معقول اجرای این سیاست‌ها مانع مهمی در اجرایی کردن آن‌هاست. ابتکارات تقنینی ناظر بر انتخابات در کشور ما نیز در این مسئله از جامعیت کافی برخوردار نیستند و معمولاً تنها ممنوعیت کمک‌ها و منابع نقدی و غیرنقدی را در برمی‌گیرد ، ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود در قانون جامع انتخابات به حوزه مداخله انتخاباتی اعم از مالی و غیرمالی، چنانکه روش‌های نوین مداخله را در برگیرد، توجه ویژه و شایسته‌ای شود.

کلیدواژه‌ها


  1. الف) فارسی

    1. احمدوند، شجاع؛ صابرماهانی، فردوس (1394)، «درآمدی مقایسه‌ای بر منابع مالی تبلیغات انتخاباتی )مطالعه نظام‌های انتخاباتی ایران، فرانسه، روسیه و آمریکا(»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، ش 49، صص 9-35.
    2. برادران، نازنین؛ حبیبی، همایون؛ زمانی، سید قاسم؛ هنجنی، سید علی (1396)، «کاربرد اصل عدم‌ مداخله در امور داخلی دولت‌ها در حملات سایبری»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال هشتم، ش 33، صص 241-267.
    3. ضیائی، سید یاسر؛ طباخی ممقانی، جواد (1390)، «مداخله رسانه‌ای از منظر حقوق بین‌الملل»، ویژه‌نامه حقوق ارتباطات، سال سیزدهم، ش 35، صص 309-338.
    4. مصطفی‌زاده، فهیم(1392)، «ضرورت‌های ‌نظارت ‌شورای ‌نگهبان ‌بر ‌منابع ‌مالی ‌تبلیغات ‌انتخاباتی ‌و‌ چگونگی ‌هزینه‌کرد ‌آن»، گزارش پژوهشی مرکز تحقیقات شورای نگهبان، دفتر مطالعات حقوق ملت.
    5. موسی‌زاده، ابراهیم (1387)، «تأملی در مفهوم، ماهیت و جایگاه حقوقی سیاست‌های کلی نظام»، فقه و حقوق، سال پنجم، ش 17، صص 151-178.

     

    ب) لاتین

    1. Aidt, Toke Skovsgaard; Albornoz, Facundo; Hauk, Esther (2019), Foreign Influence and Domestic Policy: A Survey, CESifo Working Paper No. 7567, Available at: https://ssrn.com/abstract=3362020
    2. Alaphilippe, Alexandre, Gizikis, Alexis & Hanot, Clara, and Bontcheva, Kalina (2019), Automated tackling of disinformation, European Parliamentary Research Service, Brussels: European Parliament.
    3. Baade, Björnstjern (2018), “Fake News and International Law”, European Journal of International Law, Vol. 29, Issue 4, pp. 1357–1376.
    4. Baezner, Marie; Robin, Patrice (2017), Hotspot Analysis: Cyber and Information Warfare in elections in Europe, Center for Security Studies (CSS), ETH Zürich
    5. Bonfatti, Roberto (2017), “An economic theory of foreign interventions and regime change”, Canadian Journal of Economics, Vol. 50,No. 1, pp. 306-339.
    6. Bubeck, Johannes; Marinov, Nikolay (2017), “Process or Candidate: The International Community and the Demand for Electoral Integrity”, American Political Science Review,Vol. 111, Issue 3, pp. 535–554
    7. Casal Bértoa, Fernando; Rodríguez Teruel, Juan (2019), Political Party Funding Regulation in Europe, East and West: A Comparative Analysis, Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) publishing, available at: https://www.osce.org/odihr/410201?download=true
    8. Chand, Nanak; Mathur, Gyan Chand (1957), Law of Elections and Election Petitions in India, Delhi : Metropolitan Book Company.
    9. Corstange, Daniel; Marinov, Nikolay (2012), “Taking Sides in Other People's Elections: The Polarizing Effect of Foreign Intervention”, American Journal of Political Science, Vol. 56, No. 3, pp. 655–670.
    10. Council of Europe (2016), Using International election standards, Council of Europe hand book for civil society organizations, Strasbourg: Council of Europe Publishing.
    11. DeSousa, Luis (2004), “The regulation of political financing in Portugal: a political and historical analysis”, West European Politics, Vol. 27, No. 1, pp. 124-145.
    12. DeSousa, Luis (2005), Challenges to political financing regulation: sound external monitoring/enforcement and sensible internal party accountability, paper prepared for the international conference Corruption Control in Political Life and the Quality of Democracy: A Comparative Perspective Europe – Latin America, ISCTE, Lisbon
    13. European Political Strategy Centre (2018), Election Interference in the Digital Age: Building Resilience to Cyber-Enabled Threats’, A Collection of Think Pieces from 35 leading practioners and experts, pp. 1-42. Available at: https://ec.europa.eu/epsc/sites/epsc/files/epsc_-_election_interference_thinkpieces.pdf
    14. Ewing,Keith.(2001),Transparency, Accountability and Equality: The Political Parties, Elections and Referendums Act 2000, Public Law, No 3,pp542-570
    15. Feasby, Colin (2010), “Contemporary Issues in Canadian Political Finance Regulation”, Policy Quarterly, Vol. 6, No. 3, pp. 14–20.
    16. FEC’s Electronic Filing Office (2019), Getting Started with FEC File User Manual, Available at: https://www.fec.gov/resources/cmscontent/documents/FECFile_GettingStartedManual_Candidates.pdf#page=18
    17. Hickey, Kevin J. ; Foster, Michael A(2020), The Emoluments Clausesof the U.S. Constitution, Congressional Research Service (CRS), Available at:
    18. Gaunder, Alisa (2011), “WIN WIN’s Struggles with the Institutional Transfer of the EMILY’s List Model to Japan: The Role of Accountability and Policy”, Japanese Journal of Political Science, Vol. 12, No. 1, pp. 75–94.
    19. Geddis, Andrew (2007), “Rethinking the Funding of New Zealand’s Election Campaigns”, Policy Quarterly, Vol. 3, No. 1, pp. 3–10.
    20. Godinez, Jonathan J (2018), “The Vested Interest Theory: Novel Methodology Examining US-Foreign Electoral Intervention”, Journal of Strategic Security, Vol. 11,No. 2, pp. 1–31
    21. Gowda, Rajeev; Sridharan, E. (2012), “Reforming India’s Party Financing and Election Expenditure Laws”, Election Law Journal,Vol. 11, No. 2, pp. 226–240.
    22. International Business Publication (2016), Canada Electoral, Political Parties Laws and Regulations Handbook, USA: International Business Publications.
    23. International Institute for Democracy and Electoral Assistance (2014), Funding of Political Parties and Election Campaigns: A Handbook on Political Finance, Sweden: International IDEA publications.
    24. International Institute for Democracy and Electoral Assistance (IDEA)(2014), International Obligations for Elections: Guidelines for Legal Frameworks, International IDEA PUB: Sweden
    25. Karambelas, NicholasG. (2010), Participation of foreign nationals in U.S. election: prohibited, pp1-15. available at:  http://www.ngklaw.com/files/76258223.pdf
    26. Kelley, Judith G. (2012), “International influences on elections in new multiparty states”, Annual Review of Political Science, Vol. 15, pp. 203-220.
    27. Kragh,Martin; Åsberg, Sebastian (2017),Russia’s strategy for influence through public diplomacy and active measures: the Swedish case”, Journal of Strategic Studies,Vol. 40, Issue 6, pp.773-816.
    28. Levin, Dove. H.(2016), “When the great power gets a vote: The effects of great power electoral interventions on election results”, International Studies Quarterly, Vol. 60, No. 2, pp. 189-202.
    29. Ministry of Justice (2008), Party finance and expenditure in the United Kingdom, Available at: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/238761/7329.pdf
    30. Mohan,Vasu; Wall, Allan (2019), “Foreign Electoral Interference: Past, Present, and Future”,Georgetown Journal of International Affairs, Vol. 20, pp. 110-116.
    31. Petalas, Daniel A. (2018), “Foreign Interference in Federal Elections: Criminal Tools and Vulnerabilities”, In: Examining Foreign Interference in U.S. Elections, U.S: Campaign Legal Center.
    32. Potter, Trevor (2018), “Foreign Interference in the 2016 Election: How Did We Get Here?”, In :Examining Foreign Interference in U.S. Elections, U.S: Campaign Legal Center
    33. Shelly, Jacob D.(2019), “Things of Value” and the Foreign Contribution Ban, Congressional Research Service,Available at: https://fas.org/sgp/crs/misc/LSB10358.pdf
    34. sparks,Corey R. (2014), “Foreigners United: Foreign Influence in AmericanElections After Citizens United v. Federal ElectionCommission”, Cleveland State Law Review,Vol. 62, pp. 245-277.
    35. Standing Senate Committee on Legal and Constitutional Affairs (2017), Controlling Foreign Influence in canadain elections, Canada: Senate
    36. The International Republican Institute(IRI)(2008), Bangladesh Parliamentary Elections, available at: https://www.iri.org/sites/default/files/fields/field_eo_report/bangladeshs_2008_parliamentary_elections.pdf
    37. Van Biezen, Ingrid (2003), Financing political parties and election campaigns –guidelines, Germany :Council of Europe Publishing
    38. Van De Velde, Jacqueline (2017), The Law of Cyber Interference in Elections, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3043828
    39. Van der Meer, Sico (2018), State-level responses to massive cyber-attacks: a policy toolbox, clingendael pub, Netherland
    40. van der Staak,Sam & Wolf,Peter (2019), Cyber security in Elections Models of Interagency Collaboration, International IDEA, Sweden.
    41. Yüksel, Cüneyt (2017), “political finance in turkey within the context of international law, regulation and practices”, Public and Private International Law Bulletin, Vol. 37, Issue: 2, pp. 874–910.