تعارض منافع رابطه مستقیمی با فساد دارد. تعارض منافع این بیم را ایجاد میکند که در آن منفعت شخصی فرد بر منافعی که مسئولیت حمایت از آنها را بر عهده دارد، مقدم شود، ازاینرو یکی از موقعیتهایی است که شخص را در معرض فساد قرار میدهد. از مهمترین حوزههای مدیریت تعارض منافع، تعارض منافع مقامات قضایی است، زیرا حساسیت منصب قضا و ارتباط آن با حقوق عامه، اقتضا دارد بهمنظور جلوگیری از ایجاد بیاعتمادی به این جایگاه، قواعد ویژهای در زمینه مدیریت تعارض منافع پیشبینی شود. با عنایت به این مهم سؤال مقاله حاضر این است که چه راهکارهایی برای مدیریت حقوقی تعارض منافع مقامات قضایی وجود دارد؟ در نظام حقوقی کشور ما راهکارهای متعددی برای مدیریت تعارض منافع این مقامات پیشبینی شده است. در برخی زمینهها مانند ممنوعیت اشتغال همزمان و ممنوعیت دریافت هدیه، رویکرد تقنینی کشورمان مطلوب ارزیابی میشود، لیکن در سایر زمینهها مانند نظام اعلام دارایی، ممنوعیت برای رسیدگی به دعاوی، ممنوعیت درب گردان و ممنوعیت فعالیتهای سیاسی راهکارهای مدیریت تعارض منافع در اغلب موارد بهصورت ناقص مقرر شدهاند و ضروری است مقنن نواقص این حوزه را مرتفع سازد تا از این طریق زمینههای ارتکاب فساد توسط مقامات قضایی محدود شود.
اکبری رودپشتی، عظیم؛ زمانی، سید قاسم (1397)، «نزاکت قضایی: معیارهای تشخیص و مصادیق آن در نظام حقوقی ایران»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، ش 59، صص 87-121
انصاری، مهدی؛ رحمانی، محمدحسین؛ روحانی، سید علی (1395)، مروری بر ادبیات جهانی پدیده «درب گردان» (جابهجایی اشخاص بین بخش خصوصی و عمومی): انگیزهها، پیامدها و راهبردهای تنظیمگری، تهران: دفتر مطالعات اقتصادی معاونت پژوهشهای اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس.
پاشایی، حسین؛ معتمدی، جواد (1398)، «اصلاح فرایندهای قضایی در پرتو راهبرد رفع موقعیت تعارض منافع»، فصلنامه حقوق خصوصی، ش 34، صص 67-88.
پرهیزکاری، سید عباس؛ رزقی، ابوالفضل (1396)، تعارض منافع: راهکارهای پیشگیری و مدیریت، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
درخشان، داور (1397)، پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی: مطالعه موردی کشورهای آمریکا، انگلستان و ایران، تهران: مرکز مطالعات راهبردی و مدیریت تحول قوه قضاییه.
زینالو، مهدی؛ علی احمدی، علیرضا؛ نریمان، سعید (1398)، «بررسی عوامل بروز تعارض منافع در نمایندگان مجلس شورای اسلامی»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی ش 2، صص 99-117.
خالقی، علی (1393)، نکتهها در قانون آیین دادرسی کیفری، تهران: شهر دانش.
شمس، عبدالله (1384)، آیین دادرسی مدنی، تهران: دراک، ج 3.
غمامی، مجید؛ محسنی، حسن (1385)، «اصول تضمینکننده عملکرد دموکراتیک در دادرسی و اصول مربوط به ویژگیهای دادرسی مدنی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 74، صص 265-296.
--------------------- (1390)، آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
قناد، فاطمه (1388)، «اصول بنگلور در خصوص رفتار قضایی مصوب سال 2002 میلادی»، فصلنامه فقه و حقوق، ش 5، صص 181-194.
معین، محمد (1363)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر، ج 1.
میر محمدصادقی، حسین (1380)، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، تهران: میزان.
وکیلیان، حسن؛ درخشان، داور (1396)، «بررسی کارایی قوانین افشای اموال در کاهش فساد اداری با رویکرد تطبیقی»، دیدگاههای حقوق قضایی، ش 77-78، صص 225-250.
------------------ (1399)، «راهکارهای پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی با رویکرد تطبیقی»، فصلنامه حقوقی دادگستری، ش 109، صص 271-291.
ب) انگلیسی
Abate, Frank R (1999), The Oxford American Dictionary of Current English, Oxford University Press.
Abramson, Leslie W. (1993), “Specifying Grounds for Judicial Disqualification in Federal Courts”, Nebraska Law Review, Vol. 72, No. 4.
American Law Institute (2005), Principles of Transnational Civil Procedure, Cambridge University Press.
Bainbridge, Stephen M. (2013), Research Handbook on Insider Trading, Edward Elgar Publishing.
Canadian Judicial Council (2004), ethical principles for judges, Ottawa, Ontario.
Council of Europe (2015), European judicial systems: Efficiency and quality of justice, Council of Europe.
Council of Europe (1997), Les acteurs du procès: avec une référence particulière au procès penal, Council of Europe.
Davids, Cindy (2008), Conflict of Interest in Policing: Problems, Practices, and Principles, Institute of Criminology.
Federal Judicial Center (2013), Maintaining the Public Trust: Ethics for Federal Judicial Law Clerks, Fourth Edition, Judicial Conference of the United States, Committee on Codes of Conduct, January 1.
Ganahl, Joseph Patrick (2014), Corruption, Good Governance, and the African State: A Critical Analysis of the Political-Economic Foundations of Corruption in Sub-Saharan Africa, Vol. 2, Universitätsverlag Potsdam.
Hartley, Roger E. (2014), “It’s Called Lunch': Judicial Ethics and the Political and Legal Space for the Judiciary to 'Lobby” , Arizona Law Review, Vol. 56, No. 1.
Institute of Medicine, Board on Health Sciences Policy, Committee on Conflict of Interest in Medical Research, Education, and Practice (2009), Conflict of Interest in Medical Research, Education, and Practice, National Academies Press.
Judicial Conference Regulations on Gifts (2017), Guide to Judiciary Policy, Vol. 2, Pt. C., Ch. 6.
Keubou, Philippe (2010), Précis de procédure pénale camerounaise, Presses univresitaires d'Afrique.
Labbée, Xavier (2006), Introduction générale au droit: pour une approche éthique, Presses Univ, Septentrion.
Langseth. Petter (2002), Judicial Integrity and its Capacity to Enhance the Public Interest, Search Results Web results global programme against corruption conferences, Vienna.
Morris, Stephen D. (1991), Corruption & politics in contemporary Mexico, University of Alabama Press.
Neubauer, David W. (2016), Meinhold, Stephen S., Judicial Process: Law, Courts, and Politics in the United States, Cengage Learning.
OECD (2005), Conflict of Interest Policies and Practices in Nine EU Member States: A Comparative Review, SIGMA Papers, No. 36, OECD Publishing, Paris.
OECD (2020), Government at a Glance: Latin America and the Caribbean 2020, OECD Publishing.
OECD (2010), Post-Public Employment Good Practices for Preventing Conflict of Interest: Good Practices for Preventing Conflict of Interest, OECD Publishing.
Office of Democracy and Governance (2002), Guidance for Promoting Judicial Independence and Impartiality, Technical Publication Series, Office of Democracy and Governance, Bureau for Democracy, Conflict, and Humanitarian Assistance, U.S. Agency for International Development, Washington, DC 20523-3100.
StachowiczStanusch, Agata (2010), Organizational Immunity to Corruption: Building Theoretical and Research Foundations, IAP.
Tarkington, Margaret (2018), Voice of Justice: Reclaiming the First Amendment Rights of Lawyers, Cambridge University Press.
TAIEX seminar (2015), Conflict of Interest in the Judiciary, EU Delegation in Sarajevo, Bosnia and Herzegovina.
World Bank (2013), Income and Asset Disclosure: Case Study, World Bank Publications.