آسیب‌شناسی مغایرت‌های تصویب‌نامه‌های دولت در رسیدگی رئیس مجلس شورای اسلامی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

چکیده

نظارت بر مصوبات دولت از مهم‌ترین دغدغه‌هایی است که تمامی نظام‌هایی حقوقی برای تضمین سلسله مراتب قوانین و حاکمیت قوانین بر مقررات عمومی چه از طریق نهادهای سیاسی و چه قضایی در پی آن بوده و هستند. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز اصول (85) و (138) قانون اساسی و قبل از آن نیز اصل (126) سابق، مصوبات دولت را تحت نظارت یک مقام سیاسی قرار داده بود تا مقررات‌گذاری همانند قانونگذاری توسط مرجعی سیاسی و مسلط به قوانین مورد بررسی و نظارت قرار گیرد. ماحصل این نظارت مطابق اصول مذکور و ماده واحده «‌قانون نحوه اجراء اصول 85 و 138 قانون اساسی در رابطه با‌مسئولیت‌های رئیس مجلس شورای اسلامی»، ملغی‌الاثر شدن مصوبات مغایر قانون (عادی) هیئت وزیران یا کمیسیون‌های متشکل از چند وزیر است. با این وجود برخی از حقوقدانان با اظهار ادله‌ای، درصدد توجیه عدم قوانین مذکور هستند. در این مقاله نگارنده با استناد به اظهارات مذکور و نقد آن، به عمدة علل مغایرت‌های مصوبات دولت با قوانین می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی

احمدی نژاد، محمود (1391)، تعیین سرنوشت بر مبنای آزادی حق یک ملت است، اولین همایش قوه مجریه در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران:
http://www.president.ir/fa/43689.
اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1380)، صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجلس شورای اسلامی، چاپ دوم.
الهام، غلام‌حسین (12/9/1391)، رئیس مجلس حق ابطال آیین‌نامه‌های دولت را ندارد:
http://khabaronline.ir/detail/261087.
الهام، غلامحسین (1389)، محدوده و قلمروی قانونگذاری، سخنرانی در مرکز تحقیقات شورای نگهبان.
بداغی، فاطمه (23/2/1391)، اعمال نظارت رئیس مجلس بر مصوبات دولت نباید مغایر این اصول باشد، پایگاه اینترنتی معاونت حقوقی دولت (http://www.lvp.ir).
خمینی، روح‌الله (1377)، صحیفه نور، تهران: موسسه تنظیم و نشر امام خمینی (ره).
موسوی الخمینی، سید روح الله (1370)، البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
عباسی، عاطفه (23/2/1391)، مصوبات دولت نباید با اصول و احکام مذهب رسمی کشور و یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد...، پایگاه اینترنتی معاونت حقوقی دولت (http://www.lvp.ir).
غمامی، سیدمحمدمهدی (1390)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
محمدنژاد، پرویز (23/2/1391)، بررسی صلاحیت رئیس مجلس در اعمال نظارت بر مصوبات دولت، پایگاه اینترنتی معاونت حقوقی دولت (http://www.lvp.ir).
منشی‌زاده، فرزان (23/2/1391)، آیا از اصل 85 و 138 قانون اساسی اختیار لغو مصوبه هیئت وزیران توسط رئیس مجلس استنباط می‌شود؟ (http://www.lvp.ir).

ب)لاتین

AJDA (2004), AJDA: Droit Administratif, Paris: Dalloz.
Marek, Krystina (1954), Identity and continuity of states in public international law, Librairie Droz.
Yamamoto,Hironori (2007), Tools for Parliamentary Oversight:A Comparative Study of 88 National Parliaments, Inter-Parliamentary Union.

ج) پایگاه‌های اینترنتی

http://www.lvp.ir
http://www.legifrance.gouv.fr
http://www.icana.ir
http://www.farsnews.com
http://rajanews.com
http://khabaronline.ir
http://farsi.khamenei.ir
http://www.president.ir