تبیین ادله اعتبار فرانسلی قانون اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 .دانشجوی دکتری حقوق عمومی پردیس بین المللی ارس، تهران، ایران

چکیده

نوپیدایی نسلی یا تجدید نسل، امری طبیعی در جوامع انسانی و موضوعی مهم در جامعه‌شناسی جمعیت است. از سوی دیگر، «تداوم اعتبار قانون اساسی» در جامعه به‌دلیل جایگاه برتر شکلی و ماهوی این قانون و کارکرد مهم آن در نظام حقوقی سیاسی، اجتناب‌ناپذیر به‌نظر می‌رسد. در خصوص تأثیر تغییر نسل بر اعتبار قانون اساسی مباحث مختلفی در گرفته است؛ چنانچه قانون اساسی، «فرانسلی» باشد، با هر مبنای مشروعیتی در طول نسل‌های متمادی، معتبر و پایا نگاه داشته می‌شود. در عین حال برخی حقوقدانان به «اعتبار نسلی قانون اساسی» معتقدند و ادله متفاوتی در این خصوص مطرح کرده‌اند که اغلب دائرمدار حق تعیین سرنوشت و حاکمیت ملی است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن طرح و ارزیابی مبانی نظریه نسلی بودن، به توجیه حقوقی اعتبار فرانسلی قانون اساسی می‌پردازد. «استمرار هویتی نسل» و «استمرار ماهیتی قانون اساسی» در کنار استناد به «قواعد فقهی حقوقی اثباتی»، یافته‌های پژوهش حاضر و تبیین‌کننده اعتبار فرانسلی قانون اساسی به‌عنوان امری شایسته و بایسته بیان شده‌اند. بدیهی است که پویایی و تقویت قانون اساسی امری معقول و مشروع بوده و از موضوع نوشتار حاضر خارج است.

کلیدواژه‌ها


الف: فارسی:
 
1. آزاد ارمکی، تقی (1386)، «فرایند تغییر نسلی بررسی فراتحلیلی در ایران»، جوانان و مناسبات نسلی، ش 1.
2. امانی، مهدی و دیگران (1354)، لغت‌نامه جمعیت‌شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3. امینیان، بهادر (1386)، «تأثیر هویت ملی در پیوند نسل‌ها»، نشریه جوانان و مناسبات نسلی، ش 1.
4. باقرزاده، محمدرضا (1387)، «آیا رأی مردم در رفراندوم به جمهوری اسلامی برای نسل‌های بعد هم الزام‌آور است؟ »، ماهنامه آموزشی، اطلاع‌رسانی معارف، ش 55.
5. بهنام، جمشید (1346). جمعیت‌شناسی عمومی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، ج 1.
6. تاجیک، محمدرضا (1384)، «انسان مدرن و معمای هویت»، فصلنامه مطالعات ملی، ش 21.
7. حاجیانی، ابراهیم (1379)، «تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، ش 5.
8. حبیب‌زاده، توکل و مصطفی منصوریان (1395)، «تحلیلی بر تغییر قانون اساسی خارج از تشریفات رسمی مصرح در آن»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، سال پنجم، ش 13.
 9. دبیرنیا، علیرضا (1393)، قدرت مؤسس، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، چ اول.
10. ربانی، علی و یاسر رستگار  (1391)، «تحلیلی بر وضعیت هویت ملی و ابعاد شش‌گانه آن در بین شهروندان اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست‌وچهارم، ش پیاپی (50).
11. رحمانیان، عبدالمجید (1396)، رساله دکتری بررسی تطبیقی مبانی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران.
12. رضایی، سید محمد و محمدصادق جوکار (1388)، «بازشناسی هویت ملی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، ش 4.
13. زهیری، علی‌رضا (1381)، «انقلاب اسلامی و هویت ملی»، قم: انجمن معارف اسلامی ایران، ش16.
14. سالاری، عثمانی؛ گرجی، علی‌اکبر و بیژن عباسی (1396)، «ارزیابی تطبیقی استمرار مبانی قانون اساسی در نظام‌های حقوقی ایران، فرانسه و آمریکا»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال هجدهم، ش 2(پیاپی 46).
15. شفیق‌فرد، حسن (1396)، رساله دکتری مفهوم و جایگاه حق نسل‌های آینده در حقوق بین‌الملل محیط‌زیست و ایران، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
16. طباطبایی، محمدصادق (1382)، «مبانی تطبیق‌پذیری قوانین اسلامی با تحولات اجتماعی»، فصلنامه مفید، دوره 9.
17. عمید زنجانی، عباسعلی (1381). «بایدها و نبایدها در قانون اساسی»، الهیات و حقوق، ش 6.
18. قاسمی، حاکم (1390)، بررسی کاربرد دو اصل حق تعیین سرنوشت ملت‌ها و حق حاکمیت ملی در سازمان ملل متحد؛ مقایسه دو مورد کوزوو و اوستیای جنوبی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشکده علوم اجتماعی.
19. قاضی، سید ابوالفضل (1370)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ دوم، ج 1.
20. کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش، ج 2.
21. کاستیلیونه، داریو (1389)، «مبانی نظری سیاسی قانون اساسی»، ترجمه احمد مرکز مالمیری، مجله حقوق اساسی، سال هفتم، ش 13.
22. گرجی، علی‌اکبر (1391)، «نسل سوم و قانون اساسی»، هفته‌نامه الکترونیکی تجارت فردا.
23. ماری گای (1387)، شهروند در اندیشه‌ی غرب، عباس باقری، تهران: نشر فرزان روز، چ دوم.
24. محمدی، ابوالحسن (1373)، قواعد فقه، تهران: نشر یلدا، چ اول.
25. محمود، منصور (1396)، «هویت ملی و همبستگی اجتماعی»، پایگاه خبری تحلیلی مستقل ایران، بهار نیوز.
26. میرزایی، اقبالعلی (1393)، «قانون و اعتبار زمانی آن با تأکید بر مفهوم و اوصاف قانون موقت»، مجله حقوقی دادگستری، سال 78 ، ش 85.
27. هارت، هاربرت (1395)، مفهوم قانون، ترجمه محمد راسخ، تهران: نشر نی.
28. یزدی، محمد (1342)، قانون اساسی، قم: نشر امام عصر.
­­­­­
ب:‌ لاتین:
 Bernstein R.B (1990), Thomas Jefferson, The Revolution The Ideas, Oxford university press
 Gözler (kémal); (1995), "Le pouvoir de revision constitutionnele", Thése pour Le doctorat en. droit, présentée le 6 novembre, Université Montesquieu – Bordeaux IV, Faculté de droit, des science sociales et Politiques.
 Vedel, George (1949), Droit constitutionnel, Paris: Sirey.
 Vedel, George (1993), "Souverainté et supraconstitutionnalité", Révue de pouvoirs, no67.
Carré de malberg (1992), constitution à la théorie génerale de Iétat, Paris, Sirey