نگاهی به مفهوم و مبانی حق بر حریم خصوصی در نظام حقوقی عرفی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

نگاهی تاریخی به اصطلاح «حریم خصوصی» در مباحثات انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی نشان می‌دهد که در فرهنگ‌ها و جوامع گوناگون، حریم خصوصی همواره امر ارزشمندی بوده و مورد حمایت واقع می‌شده است؛ ولی با این حال، تعریف، برداشت، توصیف و مفهومی واحد و یک شکل از آن هنوز به‌دست نیامده است و این به‌خاطر تفاوت در فرهنگ‌ها، تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در جوامع در طی تاریخ و نیز تفاوت در نوع نگاه و نگرش به این حق و نقش و جایگاه آن در جوامع بوده است، به‌طوری‌که مصادیق و قلمرو خلوت و حیطة خصوصی از فرهنگی به فرهنگ دیگر و از جامعه‌ای به جامعة دیگر و از زمانی به زمان دیگر فرق می‌کند. «حق بر حریم خصوصی»، ارتباط عمیق و تنگاتنگی با حرمت، حیثیت، کرامت، شخصیت، توسعه ارتباطات شخصی، کنترل اطلاعات شخصی محرمانه، توسعه خود مختاری شخصی و دیگر ارزش‌های ارزشمند بشری دارد که برای حفظ این ارزش‌ها ملزم به شناخت یک حیطه خلوت و خصوصی برای انسان هستیم.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
آرنت، هانا (1366)، توتالیتاریسم، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: ‌انتشارات جاویدان، چاپ اول.
استون، فردینانداف (1350)، نهادهای اساسی حقوق ایالات متحده آمریکا، ترجمه حسین صفائی، تهران: ‌امیرکبیر، چاپ اول.
عمید، حسن (1381)، فرهنگ جیبی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ 25.
قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1378)، بایسته‌های حقوق اساسی، تهران: نشر دادگستر و نشر میزان، چاپ چهارم.
قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: نشر میزان.
کاتبی، حسینقلی (1359)، حقوق و صنعت، تهران: بی‌نا.
کلاپهام، اندرو(1389)، مقدمه‌ای کوتاه بر حقوق بشر، ترجمه مینو آقایی خوزانی، تهران: نشر گرایش، چاپ اول.
متین دفتری، احمد (1348)، حقوق بشر و حمایت بین‌المللی از آن، تهران: بی‌نا.
معین، محمد (1382)، فرهنگ معین، تهران: ‌انتشارات زرین، چاپ اول.
مصطفی‌زاده، فهیم (1385)، شناخت و بررسی حق خلوت به عنوان یکی از مصادیق حقوق شهروندی، مجموعه مقالات، مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه، چاپ اول.
ناصرزاده، هوشنگ (1372)، اعلامیه‌های حقوق بشر، تهران: ‌انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد)، چاپ اول.
نیس بام، هلن (1381)، «حمایت از حق خلوت آدمیان در عصر اطلاعات»، ترجمه عباس ایمانی، مجله پژوهش­های حقوقی، شماره دوم.
وایت، راب؛ هینس، فیونا (1382)، درآمدی بر جرم و جرم‌شناسی، ترجمه میر روح الله صدیق بطحائی اصل، تهران: نشر دادگستر، چاپ اول.
هارلو، کارل (1383)، شبه جرم، ترجمه کامبیز نوروزی، تهران: نشر میزان، ‌چاپ اول.
هاشمی، سید محمد (1384)، حقوق بشر و آزادی­های اساسی، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
ب)لاتین
Barrigton Moor, Jr (1984), Privacy studies in social and cultural History, New York, M. E. Sharpe. 
Calo, M. Ryan(2011), The Boundaries of Privacy Harm, Indiana Law Journal,Vol. 86:1
Chlopecki, Mary. The property Rights origins of privacy Rights, http/www.liberty haven.com.
Decew, Judith. Privacy. http://Plato.standford.edu.
Decew, Jueith (1998). Inpursuit of Privacy: Law, Ethics and the Rise of Thechnology. Ithaca, cornell University pres.
Gavison, Ruth (1980). Privacy and the Limits of law. Yale law jornal, no 89.
Gerty, Tom (1977). Redefining privacy, Harvard civil Rights civil liberties law rewiew 12.
Mackinnon, Catherine)1989(, "Toward a Feminist Theory of the State", Cambridge, M A, Harvard University Press.
Moore, Adam (2008), Defining Privacy, JOURNAL of SOCIAL PHILOSOPHY, Vol. 39 No. 3, 411–428.
Oxford advanced learner's Dictionary (1989). Oxford university press, fourth edition.
Oxford dictionary of law (1997). Fourth edition, oxford university press.
Parent, William (1983). Privacy, Morality, and the law philosophy and public affairs, Vol 12, no. 4 Princeton University press.
Posner, R (1981), the Economics of Justic, Cambridge, Harvard University Press.
Reiman, Jeffery (1979). Privacy, Intimacy and Person hood, philosophy on public Affairs. No1.
Standler, Ronald B. Privacy law in USA. http://www.rbs2.com.
Thomson, Judith Jarvis (1979), "the Right to Privacy", Philosophy and Public Affairs 4,No 4.
Warren, Samuel D, Brandeis, Louis D,(1890) The Right to Privacy, Harvard Law Review, Vol. IV, No, 5.