Comparative Study of the Structure and Competencies of the Guardian Council with the Federal Supreme Court of Iraq and the Constitutional Court of Syria.

Document Type : Original Article

Authors

1 MA Student in Public Law, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran

2 Assistant Professor, Public Law Department, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran

10.22034/qjplk.2025.2073.1860

Abstract

Based on the principle of hierarchy and the supremacy of the constitution over other laws, as well as the compliance with or non-contradiction of laws and regulations with Sharia in some Islamic countries, especially in the Islamic Republic of Iran, a monitoring institution has been established as a guarantee of enforcement. Typically, this institution, known as the Guardian Council in Iran, the Federal Supreme Court in Iraq, and the Constitutional Court in Syria, is also responsible for other matters such as interpreting the constitution or overseeing elections. These institutions have similarities and differences in terms of structure and jurisdiction, which are illuminated through a descriptive-analytical approach and comparative examination, revealing advantages, limitations, problems, and challenges as experiences for reforms. The independence of the Guardian Council and the Constitutional Court of Syria is considered a strength, while the Federal Supreme Court of Iraq, being part of the judiciary and lacking the necessary independence, faces challenges. On the other hand, the overwhelming volume of duties and organizational limitations are issues for the Guardian Council, whereas the presence of sufficient organizational structure and human resources is strength for the similar institutions in Iraq and Syria. Furthermore, the differing methods of oversight between the two institutions in Iraq and Syria, as well as the federal structure of the Iraqi state, have led to significant differences in the competencies of the aforementioned institutions.

Keywords

Main Subjects


کتب
فارسی
امامی، م‌.، و استوارسنگری، ک‌. (1397)‌. حقوق اداری‌. تهران: بنیاد حقوقی میزان‌.
پروین، خ‌.، و اصلانی، ف‌. (1391)‌. اصول و مبانی حقوق اساسی‌. تهران: انتشارات دانشگاه تهران‌.
تسخیری، م‌. (1386)‌. در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی‌.
جعفری لنگرودی، م.ج‌. (1387)‌. ترمینولوژی حقوق‌. تهران: گنج دانش‌.
جوان‌آراسته، ح‌. (1397)‌. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. قم: مؤسسه انتشاراتی دارالحدیث‌.
دانش‌پژوه، م‌. (1389)‌. مقدمه علم حقوق‌. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه‌.
عمید زنجانی، ع‌. (1387)‌. کلیات حقوق اساسی‌. تهران: مجد‌.
ـــــــــــــــ. (1421 ق)‌. فقه سیاسی‌. تهران: امیرکبیر‌.
قاضی‌شریعت‌پناهی، ا‌. (1375)‌. بایسته‌های حقوق اساسی‌. تهران: دادگستر‌.
لطفی، ا‌. (1389)‌. حقوق اساسی و ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران‌. تهران: جاودانه‌.
محسنی، ف‌. (1395)‌. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)‌.
مدنی، س‌.ج‌. (1387)‌. حقوق اداری‌. تهران: پایدار‌.
نظرپور، م‌. (1394)‌. آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. قم: دفتر نشر معارف‌.
هاشمی، س‌.م‌. (1385)‌. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. تهران: میزان‌.
ورعی، س‌.ج‌. (1386)‌. مبانی و مستندات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران‌. تهران: دبیرخانة مجلس خبرگان رهبری‌.
عربی
حمید، ح‌.خ‌. (2015)‌. القانون الدستوری و تطور النظام السیاسی فی العراق‌. بیروت: مکتبة السنهوری‌.
الخاقانی، غ‌. ز‌. ع‌.، و محمدرضا، ا‌. (2023)‌. اختصاصات المحکمة الاتحادیة العلیا و إجراءات إقامة الدعوی أمها. کوفه‌: مکتبة النجف الاشرف‌.
دراجی، ا‌. (2020)‌. المحکمة الدستوریة العلیا اشکالیاتها و کیف یمکن ان یکون ضامنة لمبادئ الشرعیة و المواطنة. بیروت: مکتبة السنهوری‌.
رزوق، ی‌. (2024)‌. دور القضاء الدستور السوری فی فصل الطعون الانتخابیة البرلمانیة. المنظمة العربیة للقانون الدستوری‌.
صلاح، خ‌. ع‌. (2011)‌. المحکمة الاتحادیة العلیا فی العراق تشکیلها و اختصاصاتها دراسة مقارنة. بغداد: جامعة النهرین‌.
العنکبی، ر‌. ح‌. ح‌. (2018)‌. الطعون الانتخابیة الخاصة بصحة انتخاب أعضاء مجلس النواب العراقی (دراسة مقارنة)‌. عمان: جامعة الشرق الاوسط‌.
غازی، ف‌. م‌. (1997)‌. نصوص دستور جمهوریة العراق فی المیزان. بغداد: جامعة النهرین‌.
الموزانی، ح‌. ع‌. ض‌. خ‌. (2017)‌. استقلال القضاء الدستوری و أثره فی الرقابة على دستوریة القوانین (دراسة مقارنة)‌. ذی‌قار: جامعة ذی‌قار‌.
مقالات
اسماعیل، ا‌. (2001)‌. حول تفعیل دور المحکمة الدستوریة العلیا دراسة مقارنة‌. جامعة دمشق، ۱۷(۲)، ۱ ـ ۲۰‌.
البحری، ح‌. م‌. (2017)‌. رقابة الدستوریة فی الجمهوریة العربیة السوریة دراسة تحلیلیة فی ضوء قانون المحکمة الدستوریة العلیا رقم 7 لعام 2014‌. جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة و القانونیة، ۳(۱)، ۴۵ ـ ۶۰‌.
الشربجی، ج‌. (2013)‌. دور المحکمة الدستوریة العلیا علی دستوریة القوانین فی الجمهوریة العربیة السوریة بین الدستور 1973 و 2012‌. جامعة دمشق، ۲۵(۳)، 67 ـ 83‌.
شمسیه خنک‌داری، م‌. (1399)‌. اصل ممنوعیت کارکنان دولت از تصدی بیش از یک شغل در رویه قضایی دیوان عدالت اداری‌. هشتمین همایش پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، 27 شهریور 1399‌.
عباسی، ب‌.، و حسینی الموسوی، س‌. م‌. (1399)‌. بررسی رویه شکلی شورای نگهبان در انطباق مقررات دولتی با شرع‌. حقوق اداری، 25، زمستان 1399‌.
نیکونهاد، ح‌.، و عساکره، ز‌. (۱۳۹۸)‌. گستره اقتضائات نظارت استصوابی بر انتخابات در نظر شورای نگهبان با تأکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی‌. دانش حقوق عمومی، 6(26): 73 ـ 95‌.
پایان‌نامه‌ها
درویش حمد، ف‌. (2011)‌. اختصاصات المحکمة الاتحادیة العلیا فی العراق‌. رسالة دکتری. دانشگاه سلیمانیه‌.
میرصادق، ج‌. س‌. (2014)‌. المحکمة الاتحادیة العلیا و دورها فی العراق الجدید‌. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. دانشگاه بیروت العربیه.
اسناد و مدارک
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران‌ (1358)‌.
قانون اساسی عراق‌ (2005)‌.
قانون اساسی جمهوری عربی سوریه‌ (1920)‌.
قانون اساسی جمهوری عربی سوریه (1930)‌.
قانون اساسی جمهوری عربی سوریه‌ (2012)‌.
آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان‌ (1379)‌. مصوب 22/04/1379.
آیین‌نامه داخلی دادگاه عالی فدرال عراق‌ (2022)‌. شماره ۱‌.
قانون دادگاه عالی قانون اساسی سوریه‌ (2014)‌. شماره ۷‌.
قانون دادگاه عالی عراق‌ (2005)‌. شماره ۵‌.
قانون اصلاحیه اول (دستور شماره ۳۰ سال ۲۰۰۵)‌ (2021)‌. شماره ۲۵‌.
آیین‌نامه داخلی کمیته عالی مستقل انتخابات عراق‌ (2023)‌. شماره ۱‌.
قانون قوه قضاییه سوریه‌ (1961)‌.
قانون انتخابات مجلس نمایندگان و شوراهای استان‌ها و شهرهای عراق‌ (2018)‌. شماره ۱۲‌.
قانون کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق (2019)‌. شماره ۳۱‌.