بررسی مبانی اعتبار دموکراتیک نظارت اساسی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده‌ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مشروعیت نهاد ناظر اساسی به اعتبار و جایگاه آن کمک کرده و تمامی اشخاص اعم از عمومی و خصوصی را به‌احتمال زیاد قانع می‌کند که به تصمیمات آن احترام بگذارند و همچنین بر کارامدی آن تأثیرگذار است. ازاین‌رو، اثبات مشروعیت نظارت اساسی امری سودمند و لازم است. با عنایت به مطالب مزبور، در مقاله‌ی حاضر این سؤال مطرح‌ شده است که با اینکه نهاد ناظر اساسی به‌صورت مستقیم منتخب مردم نیست، چگونه می‌تواند مشروعیت دموکراتیک داشته باشد؟ فرض این تحقیق بر آن است که به‌رغم وضعیت مذکور، این نهاد می‌تواند مشروعیت دموکراتیک به‌صورت غیرمستقیم داشته باشد و برای اثبات مشروعیت نهاد ناظر اساسی، راهکارهای علمی مشخصی وجود دارد. اصلاح دموکراسی، نگاه تاریخی به پیدایش نهاد ناظر اساسی، اهداف دموکراسی، احترام به حقوق اقلیت و نفی استبداد اکثریت و عدم امکان مشروع‌سازی همه‌ی نهادهای سیاسی از طریق دموکراسی مستقیم، از مهم‌ترین عناصری است که در این مقاله بر آن‌ها به‌عنوان سازوکارهای مشروعیت‌سازِ نهاد ناظر اساسی تأکید شده است. به هر حال، این مقاله درصدد رفع شبهه‌ی ناسازگاری دموکراسی با نظارت اساسی است.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی

آلتمن، اندرو (1385)، فلسفه‌ی حقوق، ترجمه‌ی بهروز جندقی، قم: انتشارات مؤسسه‌ی آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، چ اول.

راسخ، محمد (1388)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران: دراک.

راسخ، محمد (1393)، حق و مصلحت مقالات فلسفی در فلسفه‌ی حقوق‌، فلسفه‌ی حق و فلسفه ارزش، تهران‌: نشر نی‌، چ دوم.

عالم‌، عبدالرحمن (1390)، ‌بنیادهای علم سیاست‌، تهران‌: نشر نی‌، چ بیست‌ودوم.

کارگزاری، جواد (1383)، «‌‌دادگاه اساسی‌، مراحل تاریخی پیشرفت و توسعه‌ی نظام‌های نظارت اساسی‌»، نشریه‌ی حقوق اساسی، سال دوم‌، ش 3، صص 273- 288‌.

لویی، فاورو (1388)، دادگاه­های قانون اساسی، ترجمه علی‌اکبر گرجی ازندریانی، تهران: میزان، چ اول.

ب) لاتین

Aileece, n kavanagh‌ (2003), “participation and judicial review: a reply to jeremy waldron”‌, law and philosophy, kluwer academic publishers. Printed in the netherland. S, pp. 451–486‌
Barendt, eric (1998), An introduction to constitutional law, london, oxford university prees, first published.
Dicey‌, a. V. (1982), Introductionto the study of thelaw of the constitution‌, libertyclassics indianapolis.
Ginsburg‌, tom (2003), Judicial review in new democracies‌, constitutional courts in asian cases‌, new york ‌,cambridge university press.
Tom Ginsburg‌ (2008), Comparative Constitutional Review‌, University Of Chicago Law School‌, July 30‌.
Giorgio bongiovanni‌ (2007), Rechtsstaat and constitutional justice inaustria: hans kelsen’s contribution, the rule of law: history, theory and criticism, springer.
Hailbronner, michaela (2014), “rethinking the rise of the german constitutional court: from anti- nazism to value formalism”, international jornal of constitutional law, oxford jornal, vol. 12 no. 3, pp 626–649.
Hans keksen (2006), Jeneal theory of law and state, with a new introduction by a. Javier trevino, transcatin publisher,new brunswik (u. S. A) and lodon (u.k).
Harel‌, alon (2003), “rights- judicial review: a democratic‌, justification‌”, law and philosophy, kluwer academic publishers. Printed in the netherlands, vol 22, issue 3-4, pp. 247–276‌.
kavanagh, aileen  (2003), “participation and judicial review: a reply to jeremy waldron”, law and philosophy, kluwer academic publishers. Printed in the netherlands, pp. 451–486.
Rawls‌, john (2003), ‌political liberalism”‌, p. horacio spector‌, judicial review‌, rights‌, and democracy‌, springer‌,kluwer academic publishers‌, printed in the netherlands‌, law and philosophy, pp. 216 &285–334.
Rostow, ‌eugene v, december (1952), “‌the democratic character of judicial review”‌, Yale law school legal scholarship repository‌, faculty scholarship serie‌, part of the law commons‌, volume 66‌, number 2‌, pp. 195- 196.
Rousseau‌, jean-jacques,(1973) the social contract and discourses‌, g.d.h. Cole‌, trans. (new york: everyman’s library‌‌, bk. Ii‌, chap. Iii‌, Horacio spector‌, judicial review‌, rights‌, and democracy, law and philosophy, kluwer academic publishers. Printed in the netherlands, p. 184 & 285–334.‌
Spector‌, horacio (2003)‌, “judicial review‌, rights‌, and democracy”‌, springer‌, kluwer academic publishers‌, printed in the netherlands‌, law and philosophy, vol 22: number 3 &4, pp 285–334.
Springe, judiciak review of legislation, comparative study of the united kingdom, netherlan and soth africa, p. 56.
Tetzlaff, thilo, september (2006), “kelsen’s concept of constitutional review accord in europe and asia: the grand justices in taiwan”, national taiwan university law review, vol 1, number 2.
Troper, michel (2003),”the logic of justification of judicial review”, international jornal of constitutional law, oxford university press and new york university school of law, volume 1. pp. 99- 121.
Tushnet‌, mark (2003), “forms of judicial review as expressions of constitutional patriotism”, kluwer academic publishers. Printed in the netherlands‌, law and philosophy, vol 22, number 3-4, pp. 353–379‌.
Vinx, lar (2015), translation, introduction, and notes by the vinx lar, guardian of the constitution: hans kelsen, and carl schmitt on the limits of constitutional law, cambridge university prees, united kingdom.