اصل الزام به ارائه‌ی دلایل تصمیمات اداری در پرتو مفهوم اداره‌ی خوب: مطالعه‌ی تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیه‌ی اروپا

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مدعو گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

اصل الزام به ارائه‌ی دلایل تصمیمات اداری، یکی از اصول مدرن حقوق اداری است که در نظام‌های حقوقی مطرح دنیا به‌ رسمیت شناخته شده است. در این مقاله به تبیین محدوده و مبانی این اصل و سپس تطبیق و مقایسه‌ی جایگاه آن در نظام حقوقی اتحادیه‌ی اروپا و ایران به‌منظور استفاده از تجربیات این سازمان منطقه‌ای در راستای اشراف بر ضعف‌ها و قوت‌های قوانین، مقررات و رویه‌ی قضایی ایران در این زمینه پرداخته می‌شود. نتیجه‌ی بررسی‌های صورت‌گرفته در این دو نظام حقوقی چنین می‌نماید که اصل الزام به ارائه‌ی دلایل تصمیمات اداری در اتحادیه‌ی اروپا یکی از شاخصه‌های اداره‌ی خوب بوده و مقامات اداری مکلف به بیان ادله و مبانی تصمیمات خود هستند. در نظام حقوقی ایران نیز این اصل، در برخی قوانین و مقررات و همچنین آرای قضایی دیوان عدالت اداری مطرح شده و به‌صورت موردی مقامات اداری به بیان دلایل تصمیمات خویش مکلف شده‌اند. اما لازم است این موضوع بر کلیه‌ی اقدام‌ها و تصمیمات اداری تعمیم یابد.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی

خالوزاده، سعید (1390)، اتحادیه‌ی اروپایی، تهران: سمت، چ چهارم.
کدخدایی، عباس (1380)، ساختار و حقوق اتحادیه‌ی اروپایی، تهران: میزان.
مشهدی، علی (1391)، صلاحیت تخییری، تهران: معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی.
نقیبی مفرد، حسام (1389)، حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، تهران: شهردانش.
هداوند، مهدی و مشهدی، علی (1391)، اصول حقوق اداری، تهران: خرسندی، چ دوم.

ب) لاتین

C.H. Hofmann , Herwig and C. Rowe , Gerard and H. Türk, Alexander(2012), Administrative Law and Policy of the European Union, Oxford University Press.
Garrido, Eva Nieto and Delgado, Isaac Martín(2007), European Administrative Law in the Constitutional Treaty, oxford, Hart Publishing.
L.Mashaw, Jerry(2007), "Reasoned Administration: The European Union, the United States, and the Project of Democratic Governance", The George Washington Law Review, Vol. 76, pp. 99-124.
Mendes, Joana,(2009),"Good administration in EU Law and the European Code of Good administration Behaviour", European University Institue Working Papers,law, no.9.
Millet,Lord, (2002), "The Right to Good Administration in European Union Law", 47 PUB.
Milecka, Kamila(2011), "The Right to Good Administration in the Light ofArticle 41 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union", Contemporary Legal and Economic Issues,Vol.3, pp. 43-60.
Ponce ,Juli(2005) "Good Administration and Administrative Procedures", Global Legal Studies, 12 IND , pp. 551-588.
Perekotiy ,E. V, "Principles of proper administration", available at: http://www.law.edu.ru/doc/document.asp?docID=1250698.
Statskontoret, 2005, "Principles of Good Administration In the Member States of the European Union" available at: http://www.statskontoret.se/upload/Publikationer/ 2005/200504.pdf.
Wiener, Céline(1969), "la motivation des décisions administrative en droit comparé ",Revue internationale de droit comparé, vol.21, pp. 779-795.

ج) قوانین و مقررات ایران

قانون مطبوعات مصوب 1364.
قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378.
قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان ردصلاحیت‌شده در انتخابات مختلف مصوب 1378.
قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375.
قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 1360.
قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366.
آیین‌نامه‌ی نحوه‌ی بررسی و تصویب طرح‌های توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور مصوب 1378.
آیین دادرسی کار مصوب 1391.

د) مصوبات اتحادیه‌ی اروپا

The European Charter of Fundamental Rights, 7 December 2000, available at: http://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_en.pdf.
The Treaty Establishing the European Community (EC Treaty), 25 March 1957, available at: http://www.refworld.org/docid/3ae6b39c0.html.
The European Code of Good Administrative Behaviour, 2001, available at: http://www.google.com/url?q=http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_146851_EN_code2005_en.pdf&sa=U&ei=wA0xVJjnMdLtaoWugJgH&ved=0CBQQFjAA&sig2=F-jd7VIz3yCgjVLohM-ZDA&usg=AFQjCNGPgmIQbkBWtCFHYtkwPCN6z0PnCw.
Resolution (77) 31 on the Protection Of the Individual in Relation to the Acts of Administrative Authorities, Adopted by the Committee of Ministers on 28 September 1977, available at: http://www.dhv-speyer.de/stelkens/Materialien/Resolution_%2877%2931.pdf.
Recommendation No. R (80) 2 Of the Committee of Ministers Concerning the Exercise of Discretionary Powers by Administrative Authorities, Adopted by the Committee of Ministers on 11 March 1980, available at: http://www.dhv-speyer.de/stelkens/Materialien/ Recommendation_No_R%2880%292.pdf.
Recommendation CM/Rec(2007)7 of the Committee of Ministers to member states on good administration, Adopted by the Committee of Ministers on 20 June 2007, available at: https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1155877.