1
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
2
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
بند 2 اصل 158 قانون اساسی به صلاحیت رئیس قوهی قضاییه در تهیهی لوایح قضایی اشاره کرده است، با این حال مفاد اصول 74 و 102 قانون اساسی و مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی در سال 1358 مبنی بر عدم تصویب اصل 144 پیشنویس قانون اساسی حاکی از عدم صلاحیت رئیس قوهی قضاییه در ارائه‌ی لایحه بهطور مستقیم به مجلس شورای اسلامی است.این نوشتار درصدد پاسخ به این پرسش است که حدود صلاحیتهای قوای مجریه و قضاییه در تهیه و ارائه‌ی لایحهی قضایی به مجلس و راهکارهای حل چالشهای بین دو قوه چیست. لزوم اصل همگرایی بین قوا و رعایت ملاحظات هر قوه بهطور خاص در تهیه و ارائه‌ی لایحهی قضایی به مجلس، ایجاب میکند هر دو قوه بهصورت توافقی، لایحهی مشترکی ارائه کنند و در صورت اختلاف دیدگاه، نظرهای هر کدام بهطور مستقل برای تصمیمگیری به مجلس ارائه شود. رسیدن به این هدف، مستلزم توجه به این موضوع در سیاستهای کلی قانونگذاری است.
ابریشمکش، محمدامین و غلامحسین الهام (1393)، «نقد نظر شورای نگهبان در خصوص امکان ارسال لوایح قضایی به مجلس»، پژوهشنامهی حقوق اسلامی، سال پانزدهم، ش 2.
ادارهی کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364)، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: ادارهی انتشارات و تبلیغات مجلس شورای اسلامی.
پژوهشکدهی شورای نگهبان (21/4/1393)، «نظرات استدلالی شورای نگهبان در خصوص طرح الحاق یک تبصره به مادهی (3) قانون وظایف و اختیارات رئیس قوهی قضاییه»، تهران: پژوهشکدهی شورای نگهبان.
ــــــــــــــــــــــــــــ (1392)، مجموعه نظرات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی دورهی هشتم خرداد 1387 تا خرداد 1391، تهران: پژوهشکدهی شورای نگهبان.
پورسید، سید بهزاد (5/9/1392)، بررسی و نقد مصوبه، سایت الف به نشانی http://alef.ir، تاریخ مراجعه 14/8/1395.
تنگستانی، محمدقاسم (1394)، حقوق و خطمشی (سیاست) در تهیهی لوایح قضایی، پژوهشگاه قوهی قضاییه.
توکلپور، محمدهادی و مصطفی مسعودیان (1393)، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 در پرتو نظرات شورای نگهبان به انضمام نظرات شورای نگهبان پیرامون این قانون، پژوهشکدهی شورای نگهبان.
دفتر حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی _(17/2/1392)، «اظهار نظر کارشناسی دربارهی طرح الحاق یک تبصره به مادهی (3) قانون وظایف و اختیارات رئیس قوهی قضاییه»، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
زارعی، محمدحسین (1384)، مطالعهی تطبیقی مجالس قانونگذاری، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
سامانهی جامع نظرات شورای نگهبان Http://nazarat.shora-rc.ir
فریادی، مسعود (1389)، سازوکارهای حقوقی ارزیابی آثار مقرراتگذاری در نظام حقوقی ایران، معاونت حقوقی رئیسجمهور.
کاشانی، جواد (1395)، «مفهوم لایحهی قضایی»، فصلنامهی پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، ش 53.
گرجی، علیاکبر (19/4/1392)، سایت خبر آنلاین به نشانی http:www.khabaronline.ir، تاریخ مراجعه 14/8/1395.
مرادی برلیان، مهدی (1394)، گزارش «مفهوم لوایح قضایی و آثار حقوقی آن»، پژوهشگاه قوهی قضاییه.
مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1390)، دادرسی اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصول قانون اساسی در پرتو نظرات شورای نگهبان)، معاونت حقوقی رئیسجمهور.
مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1385)، مجموعه نظرات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای نگهبان دورهی پنجم خرداد 1375 تا خرداد 1379، تهران: دادگستر.
ـــــــــــــــــــــــ (1389)، مجموعه نظریات شورای نگهبان، تفسیری و مشورتی در خصوص اصول قانون اساسی به انضمام استفساریهها و تذکرات، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، چ دوم.
معاونت حقوقی و توسعهی قضایی قوهی قضاییه زیر نظر علیرضا جمشیدی (1388)، تدوین لوایح در پرتو برنامههای توسعهی قضایی، روزنامهی رسمی جمهوری اسلامی ایران.
مهرپور، حسین (1371)، مجموعه نظریات شورای نگهبان دورهی اول از تیرماه 1359 تا تیرماه 1365، تهران انتشارات کیهان.
نجفی اسفاد، مرتضی و فرید محسنی (1384)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات بینالمللی الهدی.
فلاح‌زاده, علی‌محمد, & مزروعی ابیانه, یحیی. (1396). تأملی بر صلاحیت تدوین و ارائه‌ی لوایح قضایی به مجلس: نقد رویه‌ها و رویکردها. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6(17), 67-88.
MLA
علی‌محمد فلاح‌زاده; یحیی مزروعی ابیانه. "تأملی بر صلاحیت تدوین و ارائه‌ی لوایح قضایی به مجلس: نقد رویه‌ها و رویکردها", فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6, 17, 1396, 67-88.
HARVARD
فلاح‌زاده, علی‌محمد, مزروعی ابیانه, یحیی. (1396). 'تأملی بر صلاحیت تدوین و ارائه‌ی لوایح قضایی به مجلس: نقد رویه‌ها و رویکردها', فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6(17), pp. 67-88.
VANCOUVER
فلاح‌زاده, علی‌محمد, مزروعی ابیانه, یحیی. تأملی بر صلاحیت تدوین و ارائه‌ی لوایح قضایی به مجلس: نقد رویه‌ها و رویکردها. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 1396; 6(17): 67-88.
)