2
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
قانون اساسی برای حفاظت از خویش و نظام سیاسی حاکم، اصولی را تغییرناپذیر و غیرقابل و بازنگری اعلام میدارد؛ اصولی که محتوای آن متناسب با شرایط فرهنگی، رویدادهای تاریخی، سنن، عرف، روابط اجتماعی و سیاسی و باورهای مذهبی هر کشور تنظیم میشود. این اصول خدشهناپذیر، ضامن حفظ نظام حاکم و روح و جوهرهی قانون اساسی است. تقریباً تمام قوانین اساسی دنیا این اصول را بهعنوان خطوط قرمز اعلام میکنند و آن را بهمنزلهی آفرینندهی قانون اساسی بهشمار میآورند. محتوای این اصول که در دستهبندیهای مختلفی جای میگیرند، شرایط حاکم بر هر کشور را بهتر نمایان میسازد. برخی از این اصول محتوای مذهبی و برخی محتوای لائیک دارند یا مبتنی بر سکولاریسماند. برخی به جمهوری بودن نظام حاکم تأکید میکنند و برخی به پادشاهی بودن آن. اما از دیرباز در میان حقوقدانان غربی، بر سر اعتبار یا عدم اعتبار حقوقی این اصول، مباحثی در گرفته است. بیان نظریات طرفداران اعتبار یا عدم اعتبار این اصول، برای بحث بازنگری قانون اساسی اهمیت دارد. در این مقاله علاوهبر طرح نظریهی تغییرناپذیری این اصول و مبنای آن و دستهبندی محتوای آنها، نظریات حقوقدانان و دلایل آنها مبنی بر اعتبار داشتن یا عدم اعتبار این اصول بیان میشود. همچنین بحث تغییر و تبدیل نسلها و حق حاکمیت ملی سازش یا عدم سازش آن با این اصول تشریح میشود.
زرنگ، محمد (1384)، سرگذشت قانون اساسی ایران، فرانسه و آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ اول.
سام، بروکه (1387)، «ایجاد قانون اساسی و اصول تغییرناپذیر»، ترجمهی مجتبی همتی، مجلهی حقوق اساسی، سال هفتم، ش 9.
قاضی، سید ابوالفضل (1370)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: دانشگاه تهران، چ اول.
گرجی، علیاکبر (1383)، «فراقانون اساسی بودن و حاکمیت»، مجلهی حقوق اساسی، سال اول، ش 1.
منتسکیو، شارل دو (1391)، روحالقوانین، علیاکبر مهتدی، تهران: امیرکبیر، چ دهم، ج 1.
ب) فرانسه
Beaud, Olivier; (1994), "La Puisance de L'État", Paris: P.U.F., Coll, "Léviatan".
Carré de Malberg, Raymond (1992), contribution La théorie générale de l'Ёlat", Paris: siray.
Gözler (kémal); (1995), "Le pouvoir de revision constitutionnele", Thése pour Le doctorat en droit, présentée le 6 novembre, Université Montesquieu – Bordeaux IV, Faculté de droit, des science sociales et Politiques.
Joseph, Barthélemy et Paul Duez; (1993), "Traité de droit Constitutionnel, Paris, Dalloz.
La Ferriére, (1986), Manuel de droit constitutionnel, Paris, Edition Domat – Montchrestien, 2e edition.
Pactet, Pierre; (1994), "Institutions Politique-Droit constitutionnel", Paris, Masson, 13e edition.
Prélot, Marçel; (1990), "Institutions politiques et droit constitutionnele 11ém edition, Paris: Daldoz.
Rigaux, Marie- Françoise; (1985), "Lathéorie des limites matérielle á L'éxercie de la function constituante, Bruxelles, Larcier.
Vedel, George (1949), "Droit constitutionnel", Paris: Sirey.
Vedel, George (1993), "Souverainté et supraconstitutionnalité", Révue de pouvoirs, no67.
yaniv, Roznai; "unconstitutional Amendment", study of the nature and limits of constitutional Amendment power, a thesis submitted to the Department of law of the London school of Economics the degree of Doctor of Philosophy. London: February.
اصلانی, فیروز, & رحمانیان, عبدالمجید. (1396). بررسی اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6(17), 45-65.
MLA
فیروز اصلانی; عبدالمجید رحمانیان. "بررسی اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران", فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6, 17, 1396, 45-65.
HARVARD
اصلانی, فیروز, رحمانیان, عبدالمجید. (1396). 'بررسی اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران', فصلنامه دانش حقوق عمومی, 6(17), pp. 45-65.
VANCOUVER
اصلانی, فیروز, رحمانیان, عبدالمجید. بررسی اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه دانش حقوق عمومی, 1396; 6(17): 45-65.